Orthodoxie

Zes vormen van orthodoxie op een rij. Aanrader, hier de link.

Even afremmen

Soms

moet je even afremmen

eerlijk voor God worden

de stilte zoeken

en al tastend

het aan Hem overlaten.

The bible according to google earth

The bible according to google earth.

Kierkegaard

Al luisterend naar het BBC programma "In our Time" denk ik dat het waard is om Kierkegaard te bestuderen in de "emerging church". Derrida is ruim onder de loep genomen. In het programma wordt gezegd dat Derrida beïnvloed is door Kierkegaard. Hier is de link.

The new christians (2)

Kan een "emerging church" verschillende christelijke smaken in zich opnemen? Ja, zegt Tony Jones, want dat is Generous Orthodoxy (zie het boek van McLaren). Deze openheid zet de eigen theologische overtuiging op spanning. Het laat andere overtuigingen toe, zonder dat het bedreigend is.

Volgens Jones heeft het conservatieve smaldeel een te beperkte blik gehad. Het milieu, racisme of dierenrechten werden als snel in een liberaal hokje geplaatst.

Jones zoekt naar de derde weg. Niet liberaal. Niet conservatief evangelisch. Wat dan wel?

Het is de vraag of dat "emergent" is. Ik hoop daar achter te komen. Een zekere Anthony heeft bij "emergent" wel een aantal antwoorden gevonden, die hij niet vond in de pinkstergemeente waartoe hij behoorde.

1. "what I see in the emergent church are the conseptual tools and practices that break out of that imperialistic past."
2. "and second is the notion of friendship."

Kunnen we deze twee punten koppelen aan de Nederlandse situatie? Ja en nee. Het evangelicale smaldeel in Nederland kent niet de extreme vormen die het wel kent in de VS (Henk Binnendijk vergelijk ik even niet met Pat Robertson). Ik zie eerder dat de evangelicalen in Nederland niet precies weten wie ze nu eigenlijk zijn en waar ze voor staan. Volgens mij zitten ze in een geweldig identiteitscrisis. Dat doet mij pijn. Ik herken mij in het tweede punt. Ook in Nederland ontstaat een netwerk van jonge (van geest) gemeentebouwers uit allerlei kerkelijke achtergronden. Ze vinden elkaar vanuit een bewogen missionair hart. Er ontstaan via bijeenkomsten en blogs vriendschappen. Ik waardeer deze ontwikkeling enorm.

Iets voor Nathan?

Veel opwekkingsliederen kloppen niet

Dit is de tijd van Elia, Mozes, Ezechiël, David? (opw570)
Als je de tekst goed op je laat inwerken, moet je tot de erkenning komen dat de tekst zo cryptisch is dat je niet weet hoe deze tijd er uit ziet.

Heer u bent welkom (opw573)
Dit lied is gebasseerd op een onjuiste theologie. De gemeente is geen gastheer van Jezus, Jezus nodigt uit.

Gelukkig dat een bekende opwekkings-liedjes-schrijver als Matt Redman erkend dat veel "worship" niet klopt. Ben benieuwd of jij er ook zo over denkt.



Gelukkig dat er ook hele goede teksten bij zitten! Laat ik dat vooral niet vergeten.

Fitna

Wie schrijft er deze dagen niet over? Ik dus.

Liturgie en Pasen

Afgelopen week vroeg iemand waarom de donderdag voor Pasen "witte donderdag" wordt genoemd. Eerlijk moest ik bekennen dat ik dat niet wist. Daarom ben ik wat gaan "google-n" om daar achter te komen. Via Wikipedia ontdek je een wereld van oude liturgieën die in de Rooms Katholieke Kerk (RKK) werden gevierd. Ik wist dat natuurlijk wel, maar op een "goede Vrijdag" als deze gaan dergelijke gebruiken sterker voor mij leven. Wanneer het lijden van Jezus in symbolen wordt uitgedrukt, komt het dichterbij. Overigens wordt gesproken van "witte donderdag" omdat de kruisbeelden met een witte doek werden bedekt. In de RKK zien je vaak Jezus hangen aan het kruis. Over dit beeld werd dan die witte doek gelegd.

Eén van de gebruiken die mij aansprak, wil ik kort toelichten. Op "goede Vrijdag" wordt de Godslamp gedoofd als teken van het sterven van Jezus. De Godslamp brandt bij het altaar, ook als er geen mis. Het duidt om de aanwezigheid van Christus, ook als de kerk niet samenkomt. Het doven van de lamp wijst op het moment van Jezus' sterven: Jezus is vanaf dat moment afwezig. Daarna speelt ook het orgel niet meer en wordt er geen zegen uitgesproken. Dat geeft de gelegenheid aan de bezoekers om stil te staan bij het offer van Jezus en om te bidden.

In de "emerging church" is er steeds meer openheid om dergelijk gebruiken in de eigen samenkomsten een plaats te geven. Ik kan begrijpen waarom. Het doven van een lamp kan opeens een licht doen ontsteken in iemands geest. Juist postmoderne mensen zoeken naar dergelijk symbolen om hun gevoelsleven handen en voeten te geven. Leonard Sweet noemt postmoderne mensen "multi-sensory". Het gaat niet alleen om de woord-verkondiging, hij gaat ook om het voelen, ruiken, zien en proeven.

Ik hoop dat juist wanneer het Licht voor drie dagen wordt gedoofd, het licht voor heel veel mensen op deze aarde aangaat!

The new christians (1)

In de komende posts blog ik over het nieuwste boek van Tony Jones: "The new christians". Jones is coördinator van "Emergent" in de Verenigde Staten. Dit boek beschrijft "Emergent" en daarmee ook delen van de "emerging church". Dat maakt het boek voor mij bijvoorbaat interessant.

Het eerste hoofdstuk plaatst Jones de "emerging church" in een kader. In de kern is de "emerging church" in de Verenigde Staten een reactie-beweging. Men reageert op kerkelijke beleving die gekleurd is door het modernisme, terwijl het postmodernisme hand over hand in invloed toeneemt. Met name het conservatieve evangelicalisme moet het ontgelden.

Jones ziet de invloed van het modernisme in twee theologische stromingen terugkomen: het liberalisme en het fundamentalisme. Beide staan als twee polen tegenover elkaar, maar hebben in essentie hetzelfde epistemologische vertrekpunt. De "emerging church" zoekt een "derde weg". Ik hoop in dit boek er achter te komen wat deze derde weg is volgens Jones.

De uitdaging voor de evangelische gemeenten van de 21ste eeuw

Op 12 april organiseert de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven (België) een conferentie onder deze titel. Info op onder deze link. Sprekers: Johan Lukasse, Filip de Cavel, Daniël de Wolf en Patrick Nullens. Voor 16 Euro mag je erbij zijn.

Waaraan meet je geluk af?

Er was eens een vrouw in India die hard moest werken om voor haar gezin brood op de plank te krijgen. Haar man was vroeg aan een ziekte overleden en alles kwam vanaf dat moment op haar schouders terecht. Ze werkte van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Ze pakte alles aan waartoe ze in staat was. Ze verdiende er net genoeg geld mee om het hoofd boven water te houden. Gelukkig had ze kinderen die haar hielpen op allerlei manieren, ook al waren ze nog maar jong. Deze jaren waren zwaar en moeilijk. Soms zag ze het niet meer zitten en wilde ze het wel uitschreeuwen. Maar ze moest door, wat kon ze anders doen? Ze kwam uit een lage kaste en dat betekende dat veel baantjes voor haar geen optie waren. De jaren verstreken, de kinderen werden ouder. Sommige leerden van het doorzettingsvermogen van hun moeder. Ze kregen een kans om naar school te gaan en om te studeren. Zo nu en dan kwam er op het gezicht van de vrouw een kleine glimlach. Het zag ernaar uit dat ze haar kinderen iets blijvends had kunnen meegeven. Door het harde werken was er een band in dat gezin ontstaan. Ze hielpen elkaar op moeilijke momenten. De vrouw werd ouder. Werken werd moeilijker. Werken werd een last en op een moment ging het gewoon niet meer. Ze was oud en versleten. Toch was ze niet alleen, ze woonde bij één van de kinderen in huis. Ze voelde de warmte van de familieband. Ondanks het moeilijke leven voelde ze zich voldaan.

Er was eens een man in Nederland. Hij was intelligent en studeerde met vlag en wimpel af van Nijenrode. Dit was de droomstart die hij vanaf dat hij de basisschool verliet voor ogen had. Hij had er hard voor moeten werken, de opleiding kostte dan ook een lieve duit. Maar dat zou hij later met grote cijfers terug verdienen. Hij ging werken in het middenmanagement van een multinational. Hij genoot van het werk, hij zat op zijn plek. Tijdens een bedrijfstraining ontmoette hij haar. Hij was op slag verliefd en ze trouwden. Na een jaar of vier kwamen er twee kinderen. Enige schatten, ze waren zijn alles. Al snel werden ze naar een kinderdagverblijf gebracht, want mama wilde ook graag aan haar carrière werken. Maar gelukkig, hij zag hen ieder weekend en dan nam hij een paar uur de tijd voor hen. Laatst had hij een vlieger gekocht en met z'n vieren probeerden ze 'em uit op het strand. Op het werk viel hij op door zijn gedrevenheid. Van het middenmanagement klom hij snel op, hij nam de leiding over van een fabriek. De productie nam toe. Daar moest hij wel 80 uur per week voor werken, maar het resultaat zag je. Dat viel op bij de leiding van het bedrijf. Hij kreeg de ene bonus naar de andere. Hij zag zijn kinderen weinig, maar later zou hij dat inhalen, beloofde hij zichzelf. Zijn vrouw klom ook op op de carrièreladder. Op feestjes hoorden ze bij de geslaagden. Toen hij met pensioen ging was hij bestuursvoorzitter en daar was hij trots op. Hem werd een groot feest aangeboden, hij had het bedrijf op een hoger plan gebracht. Helaas zaten zijn kinderen in het buitenland en werkten aan hun eigen carrière. Maar ze stuurden een e-card met de beste wensen. De man kwam in een verzorgingshuis terecht. Zijn vrouw overleed een paar jaar daarvoor aan een beroerte en hij probeerde er nog steeds wat van de maken. Hij voelde zich een beetje alleen. Zijn kinderen hadden het te druk met het opzoeken van hun vader, ook al voelde hij zich alleen, hij had er begrip voor. Toen stierf de man. De verpleegster die aan zijn bed stond, zuchtte. Er was niemand anders. Zijn kinderen stuurden een kaartje vanuit New York. Twee jaar later bezochten ze zijn graf. Dag pappa!

Indeling Emerging chuch

In mijn afstudeer thesis ben ik op zoek gegaan naar categorisering van de Emerging church. Hier is er weer een.

Oude wijze mensen

Vanmorgen hadden een Mariska en ik een gesprek met mijn nieuwe baas van CAMA Zending en zijn vrouw. Ze kwamen op kraambezoek. Boven de post staat dat is iets zinnigs wil zeggen over oude mensen, maar de aanleiding daarvoor was onze zoon die een week of vier geleden werd geboren. Het is een mooi kereltje. Maar nu weer terug naar de oudere mensen. In dat gesprek van vanmorgen kwam het op mentoren en oude mensen die als mentor zouden kunnen functioneren.

Ik constateer een aantal zaken:

1. Er zijn maar weinig oude wijze mensen die als mentor kunnen functioneren. Ik heb niet zulke goede ervaringen met oude mensen. Tijdens een stage in een gemeente bezocht ik alle 65plussers twee keer. Totaal zo'n 50-60 gesprekken. Velen van hen klaagden over wat niet goed was gegaan in het dagelijks leven, de familie en in de gemeente. Weinigen straalden een stuk levenservaring uit die aanstekelijk was. Nog steeds verbaas ik mij over hen.
   
2. De vraag die ik mijzelf stelde in dat gesprek was deze: ben ik later ook zo'n oude verbitterde man? Een verbitterd mens wordt nooit een goede mentor voor anderen. Graag zou ik later voor een jongere generatie een mentor functie willen vervullen, dus moet ik nu mijn levenservaringen koesteren en ervan leren. Een potentiële mentor is iemand die openstaat voor God en de ander. Maar een potentiële mentor leert voortdurend door te lezen, door te studeren, door ervaring.
   
3. Ik heb wel eens voor mezelf deze gedachteoefening gedaan: wie zou ik kunnen vragen als mentor? Ik had wel een aantal namen, maar er was altijd een grote schroom om op iemand af te stappen. Anderen die deze schroom minder hadden, werden bij potentiële mentors die ze DE vraag stelden niet met open armen ontvangen. Volgens mij moeten er meer mensen zijn die het omgekeerde traject volgen. Welke potentiële mentor stapt op iemand af met de vraag: Ik zie in jouw een groot potentieel, mag ik de komende tijd je mentor zijn? Er kan een grote potentie ontdekt worden voor het koninkrijk van God.
4. Om mentor te zijn moet je tijd reserveren voor een ander. Tijd is schaars. We geven meer tijd aan taken dan aan mensen. We schrijven eerder een beleidsstuk om mentoren op te leiden dan om zelf mentor te zijn. Waar gaat het nu daadwerkelijk om?
   

Wie wil zo'n mentor zijn? Er lopen geweldige jonge mensen rond die graag op weg geholpen willen worden. Wie mag ik noteren?

Lancering nieuwe site Fresh Expressions

Fresh Expressions heeft een site gelanceerd waarop informatie gedeeld kan worden die betrekking hebben op nieuwe iniatieven. Je vindt de site hier.

Wat consumeer ik minder?

Op verschillende Nederlandse blogs wordt gediscussieerd over het kopen en gebruik van middelen. We kenden in Nederland natuurlijk al Time to Turn. Op een blog die ik volg kwam ik deze interessante link tegen. Zet je schrap. In 20 minuten wordt je flink door elkaar geschud.

In de film citeert Annie Leonard een belangrijke naoorlogse econoom, Victor Laneau. Hij zei in de jaren '50 dit:

"Our enormously productive economy demands that we make consumption our way of life, that we convert the buying and use of goods into rituals, that we seek our spiritual satisfaction, our ego satisfaction, in consumption … we need things consumed, burned up, replaced and discarded at an ever accelerating rate."

Ik ga er maar niet teveel van zeggen dan dat het een citaat is om even langer dan even bij stil te staan.

Al vast een voorproefje op de hele film (die op de site te downloaden is):

Preaching re-imagined

Zoals ik in een eerdere post zei, ga ik een aantal boeken bespreken die ik tijdens mijn studie heb gelezen. Het ene boek zal ik een samenvatting schrijven, van de ander een recensie. Voor "Preaching re-imagined" schrijf ik een recensie, omdat het boek met name sterk is in het poneren van een idee. Inhoudelijk vond ik de uitwerking niet bijster sterk. Er is sprake van veel herhaling.

"Preaching re-imagined" is geschreven door Doug Pagitt, een bekende naam in het "emerging" wereldje en voorganger van Solomon's Porch. Het boek focust op de plaats van de preek of de "s-preek" in de samenkomst (Pagitt spreekt over "speaching"). In Solomon's Porch (SP) pakt men dat iets anders aan dan in de gemiddelde samenkomende geloofsgemeenschap. De s-preek in SP is iets van de hele gemeenschap. Op dinsdagavond komen verschillende mensen uit de gemeente samen om over het onderwerp van de zondag daarop te discussiëren. Deze boeiende gesprekken leveren de inhoud voor het gesprek in de samenkomst. De spreker neemt deze ideeën mee en bereidt tijdens die week het gesprek of de s-preek voor. Net zoals op dinsdag wordt het onderwerp tijdens de dienst op zondag besproken. De spreker leidt het onderwerp in en legt een fundament voor het gesprek. Daarna is er gelegenheid om te reageren. Nu zou je kunnen denken dat dit veel minder voorbereiding vraagt. "Waar is de exegese?", zegt de theoloog. Pagitt zegt dat deze manier van s-preken veel meer voorbereiding kost. Tijdens het gesprek kunnen allerlei invalshoeken de revue passeren. De spreker heeft veel tijd nodig om deze verschillende invalshoeken te overdenken en moet in staat zijn om enige sturing te geven. Daarbij hoort ook de exegese. Deze vorm noemt Pagitt een "progressional dialogue":

Progressional dialogue, on the other hand, involves the intentional interplay of multiple vieuwpoints that leads to unexpected and unforseen ideas. The message will change depending on who is present and who says what. This kind of preaching is dynamic in the sense that the outcome is determined on the spot by the participants (pagina 52).

Wat zijn de voordelen van deze "actieve dialoog"?

1. Iedereen is betrokken bij de s-preek. Er is dus sprake van een hoge "degree of ownership".
2. De aandacht bij de s-preek gaat met sprongen omhoog. Mensen zijn nieuwsgierig naar wat anderen vinden van een onderwerp.
3. Het sluit aan bij een postmoderne cultuur waarin verschillende meningen worden gewaardeerd.
   
4. Bij een gewone preek is er vaak sprake van een toepassing aan het einde (application). Bij een s-preek is er sprake van transformatie tijdens de samenkomst. De aanwezigen bespreken zelf wat een onderwerp/bijbeltekst voor hun leven betekent en trekken vervolgens conclusies. De gespreksleider kan daar ook op aansturen.
   
5. Er is geen sprake van een monoloog, dus het is niet steeds de mening van dezelfde spreker. Door de verschillende inzichten van de deelnemers, wordt een onderwerp/bijbelteksten van verschillende kanten bekeken.
   
6. Niet-christenen kunnen vragen stellen als ze het niet volgen of begrijpen.
7. Het heeft een samenbindend effect, omdat er samen over een onderwerp gesproken wordt.

Het idee spreekt me aan, de uitwerking in het boek is een stuk minder. Boek lezen, maar wel lenen dan.

A mile wide and an inch deep

Ik heb me verbaasd over de situatie in Kenya. Ik heb getwijfeld of ik er over zou schrijven. Maar vandaag las ik in de krant dat een niet te noemen voorganger in Kenya het kapmes al in de hand had toen hij God tot hem hoorde spreken. "Dat doet een christen niet!", zei de stem. Had hij dat van te voren dan niet in de gaten? Kwam het niet eerder bij hem op dat christenen leven volgens het onderwijs van Jezus die zei: "Heb je vijanden lief!"

In hoeverre beïnvloed het geloof gedragingen en handelingen van mensen? Wanneer je naar Kenya kijkt dan zou je kunnen concluderen dat die invloed nihil is. We zijn Rwanda alweer snel vergeten, maar waren de meeste mensen die de slachtingen uitvoerden niet christen?

Eén van de kenmerken van de "emerging church" is dat ze de cultuur willen beïnvloeden (volgens Gibbs en Bolger). Hoe dan? Want de christenen zelf handelen heel vaak niet als christenen, als je begrijpt wat ik bedoel. We zeggen vaak dat Nederland beïnvloed is door het christendom. Welke kenmerken zijn dat in concreto?

Waarom komen we naar de kerk?

Ik ben sinds een paar weken betrokken bij het kinderwerk in onze gemeente. Ik vind dat erg leuk om te doen. Ik heb dat in het verleden al eens gedaan in een vorige gemeente. Het is dus een hernieuwde kennismaking.

Twee weken geleden hadden we ineens veel meer kinderen in ons gespreksgroepje. Waarom vroeg ik me af? Er bleek in de dienst voor de "grote mensen" een bekende Nederlandse spreker te zijn uitgenodigd. Daar kwamen ook veel ouders op af die normaal niet naar onze gemeente komen. Ze nemen natuurlijk ook hun kinderen mee en die komen dan weer naar het kinderwerk toe. Mooi toch, die extra aanloop. Vandaag was ik weer ingeroosterd bij het kinderwerk. Naderhand vroeg iemand: "hadden jullie ook meer kinderen vandaag?" "Hoezo?", was de wedervraag. Het bleek dat er vandaag weer een bekende gastspreker was. Blijkbaar moest deze gastspreker ook meer mensen trekken en vroeg deze persoon zich af of dat ook daadwerkelijk zo was.

Kun je daar iets op tegen hebben? Deze gastsprekers worden toch uitgenodigd om nieuwe mensen te trekken? Door een "beroemdheid" zullen mensen sneller naar "onze" gemeente komen. We willen toch groeien als gemeente? Daar zit 'em volgens mij de kneep. Deze sprekers trekken nieuwe mensen, terwijl we toch gericht zijn op niet-christenen.

Nieuwe mensen zijn niet altijd niet-christenen. In beide gevallen die ik noemde gaat het om mensen uit andere kerken die afkomen op een bekende naam. Het zijn vaak church-hoppers die dan even komen buurten. Voor niet-christenen zijn deze sprekers niet bekend. Zij zullen niet getriggerd worden door deze namen. Vraag maar eens iemand op straat naar de coryfeeën van de EO. Andries Knevel, met dat vingertje, eh, eh, eh.... Het zijn bekende namen van ons eigen christelijke eilandje. Weet jij wie Richard Rorty is? Dat bedoel ik nou, een filosoof die is bekend voor eigen parochie (tenzij je iets van de hedendaagse filosofie kent).

Mag je dan geen bekende sprekers uitnodigen? Dat is volgens mij niet de kern van mijn probleem. Als gemeente willen we mensen de liefde van Jezus laten zien. Dat kan via een bekende naam, maar ook via iemand anders die geen beroemdheid is. Onze focus richt zich vaak op de groei van de kerk, terwijl het gaat om de groei van het Koninkrijk van God. Kerken halen dit vaak door elkaar. De vraag die een geloofsgemeenschap zich moet stellen is: Op welke wijze kan de gemeente bijdragen in de groei van het Koninkrijk? Bij het beantwoorden van deze vraag kan het best eens zo zijn dat we geen bekende namen nodig hebben...

Waar staan we als "Emerging Nederland"?

Wat kenmerkt geloofsgroepen in Nederland die affiniteit hebben met de "Emerging Church"? Die vraag stel ik mezelf aan het einde van mijn thesis. Tot nu heb ik deze punten:

• Er is aandacht voor groepen mensen die lastig te bereiken voor een traditionele kerk.
• Veel "emerging" gemeentestichters breken met de bestaande kerk(en). De ruimte binnen bestaande kerken voor nieuwe kerkvormen blijkt klein of is er niet.
• Bestaande kerken neigen naar het controleren van nieuwe initiatieven (wanneer er nog geen sprake is van een breuk).
  
• Er is openheid voor nieuwe en frisse ideeën in "emerging" kringen.
  
• Er is een weerstand merkbaar voor postmoderne "trendtermen". Geen deconstructie of grote verhalen a.u.b!
  
• Veel denken wordt overgenomen vanuit een Angelsaksische context, zonder dat er een omzetting plaatsvindt naar de Nederlandse situatie. Bestaat "emerging" Nederland wel?
  
• Doen van is belangrijker dan denken over.
• Wie vertelt mij hoe je een "emerging" church moet stichten?
• De "emerging church" is in Nederland met name nog een conversatie.
  

Waar ben je het mee eens, waar ben je het oneens en wat moet aan de lijst worden toegevoegd? Ik roep op tot enige zelfreflectie. Ik ben benieuwd.