Waar begint de kerk?

De kerk begint op de eerste Pinksterdag toen de Heilige Geest werd uitgestort (Hnd2:1-13). Jezus beloofde dat de Heilige Geest zou komen en dat de discipelen kracht zouden ontvangen. Dat deze kracht zichtbaar is in de beginnende kerk is overduidelijk (Hnd5:12-16). Het feit dat de Heilige Geest aan het begin staat van de kerk is van eminent belang. De Heilige Geest leidde niet alleen toen, maar ook nu mensen naar de kerk, lees 1Kor12. De Heilige Geest gaat aan de kerk vooraf: zij bewerkt dat er een kerk ontstaat.

Het ontstaan van de kerk is beschreven in het Nieuwe Testament. Wat is de relatie tussen de kerk en het Oude Testament? Dat vergt een complex antwoord, omdat je de relatie tussen de kerk en het volk Israël helder moet krijgen. Ik begin bij het laatste. Het volk Israël is het door God uitverkoren volk. God geeft vorm aan deze speciale relatie door een verbond. Een verbond is een overzicht van afspraken. God beloofd het volk te zullen zegenen als het het verbond houdt, Hij straft als ze dat niet doen (Deut28). De regels zijn de wet van God. Dat lijkt een last, maar Paulus zegt tegen de Romeinen dat het een voorrecht is (Rom9:1-5). Door deze regels blijkt dat God het beste met dit volk voorheeft. Het is een gunst. Ze waren bedoeld om goed te leven (Deut4:40). Het blijkt dat Israël vaak afdwaalt en de regels niet opvolgt. Profeten komen en gaan om Israël er op te wijzen dat ze naar God moeten terugkeren. Het mag niet baten. Dan komt de straf. Het gehele volk wordt weggevoerd. In verschillende fases vindt er deportaties plaats naar wat nu Irak is. Lees Ps137 hoe dat heeft gevoeld.

Toch is er hoop. De profeten beloven dat er een trouwe rest zal zijn waarmee God door zal gaan (Amos9:11, Micha5:4). Het wil niet zeggen dat het volk heeft afgedaan, maar dat God iets nieuws begint (de plaats van Israël in deze tijd is een andere discussie). Over deze trouwe rest heeft Jakobus het in Hnd15. De gemeente ontstaat uit deze trouwe volgelingen. Tussen Israël en de gemeente is er dus continuïteit. De trouwe rest is de verbindingsschakel. Er is ook discontinuïteit, want Israël en de gemeente zijn niet aan elkaar gelijk, God begint iets nieuws. Paulus spreekt dan ook over een nieuw verbond (2Kor3). Jeremia had dat al voorspeld in Jer31:32-33. Het gaat bij dat nieuwe verbond niet meer om de regels, maar om dat wat er in je hart afspeeld. En daar werkt de Heilige Geest en zijn we weer bij het begin aangeland.

Hiermee is ook de eerste vraag beantwoord. Er is zowel continuïteit als discontinuïteit. In de volgende 'post" wil ik gaan kijken naar de basis van de gemeente. Wanneer spreek je van een kerk?

Doe de deur van de kerk even dicht

Steeds weer opnieuw merk ik dat christenen geen helder beeld hebben van de kerk. Als iemand zegt: "we gaan naar de kerk", dan vraag ik mij af of ze begrijpen wat ze daarmee zeggen. Deze uitspraak is per definitie al onjuist, maar dat terzijde. Daarom wil ik mijn eigen theologische visie op de kerk nog eens overdenken, omdat ik voor mijzelf helder voor ogen wil hebben wat ik nu met het woord "kerk" bedoel. De komende blogs dus mijn zoektocht.

Jezus maakt gelukkig

Er zijn momenten tijdens college dat er uitspraken van profs blijven hangen. Deze maanden heb ik verschillende colleges gehad van Dr. Van de Beek. Hij is decaan van de theologische faculteit en oprichter van het IRTI (heeft te maken met onderzoek in de reformatorische theologie). Deze week hadden we het over de eschatologie (leer over de toekomst). Hij zei tijdens dat college dat Jezus' troon ten diepste het kruis is. Jezus regeert vanaf het kruis. Dat betekent dat wat Jezus voor de mensheid heeft gedaan in essentie zichtbaar is aan het kruis. Daar werd Hij verworpen en voor iedereen ten toon gesteld.

Daar heb ik nog steeds moeite mee. Ik heb geen moeite met dat wat Van de Beek over Jezus en het kruis zegt, maar dat het daar stopt. Immers Jezus staat ook op de dood en zit naast God de Vader. Deze drie elementen moeten als één geheel worden bekeken: dood, opstanding en verhoging.

Maar dat even terzijde. De tweede stap die hij maakte, is deze. Jezus volgen is hetzelfde lijden ondergaan als Hij. Dat wil bijvoorbeeld zeggen: niet begrepen worden door de mensen om je heen die geen christen zijn, een buitenstaander zijn, allerlei informatie over je heen krijgen die anti-christelijk is en in sommige gevallen ook lichamelijk lijden. Maar, zei hij, dat is nog niet eens het ergste. Uitgespuwd worden door de maatschappij, dat komt hard aan. Dat komt overeen met de ervaringen van Jezus (neem je kruis op...) en Paulus (lees maar in 2Kor11 wat hij heeft meegemaakt als volgeling van Jezus) en de martelaren in Opb6:10.

Ik ben daar nog steeds over aan aan nadenken. Het is enorm blijven hangen. Deze week keek ik ook even naar TBN, een charismatisch kanaal dat hier op de kabel zit. Van verschillende mensen hoorde ik dat zij door Joyce Meyer waren aangesproken. Dus om negen uur 's ochtends deed ik de tv aan om eens te horen wat ze zei. Zij zegt totaal iets anders dan Van de Beek. Al je christen wordt, zei Meyer, dan krijg je succes, geld, een goede baan, goede relaties, enz. Een quote van Meyer die ik vond in een blog en die haar uitspraken van afgelopen week ondersteunen: “Who would want to get in on something where you’re miserable, poor, broke and ugly and you just have to muddle through until you get to heaven?” Er zijn heel veel christenen die Jezus volgen omdat ze er beter van worden. En dat belooft Joyce Meyer ook. Is het daarom zo dat Meyer meer en meer gelezen wordt en haar programma zo populair is? Vindt er een opleving plaats van het welvaartsevangelie?

Dat vind ik in het geheel niet terug in de bijbel. Veel christenen volgen Jezus niet omdat Jezus God is. Omdat God deze hele wereld gemaakt heeft en er in al Zijn glorie boven staat. Omdat we niet van onszelf zijn, maar van Hem. Hij heeft ons gemaakt. Daar ligt volgens mij het wezen van het christen-zijn. En als we Jezus volgen dan zijn we kruisdragers in deze wereld. Hoe vaak heb ik ook niet gezegd tegen niet-christenen dat wanneer je christen wordt je het eeuwig leven krijgt. Is dat waar het om gaat? Dat je er wat voor terug krijgt? Nee, zegt van de Beek. En daarin sluit ik me bij hem aan. Ik wil Jezus volgen omdat Jezus Jezus is.

Theologie is de basis

Het doet me goed dat er meer en meer mensen theologie als de basis zien van al ons praktisch handelen in de kerk. Stuart Murray stelde het zelfs als voorwaarde voor een geslaagd gemeentestichtingsproject. Ik zie zoveel pragmatisme in evangelisch Nederland zonder dat van het handelen in de kerk theologische verantwoording wordt afgelegd. Een tijdje terug las ik nog ergens dat iemand zei: "Ga toch aan de slag, anders komt er nooit wat van." Soms hebben theologen een dergelijke reactie aan zichzelf te danken. Theologische denken blijft heel vaak boven de mensen zweven en raakt de praktijk niet. Het is teveel studeerkamer-theorie. Iemand zei eens tijdens college: "Al het theologisch sinaasappelschil dun pragmatisme dat uit de VS komt overwaaien werkt, het theologisch zwaargeschut dat de theologen in Nederland over het algemeen produceren kan vaak moeilijk vertaald worden naar de praktijk van alle dag." Daar moet wat aan gedaan worden. Gelukkig dat het besef groeit dat theologie nodig is. Theologie die werkelijk in de dagelijkse praktijk staat. Dan schiet je doel niet voorbij.

Murray zei ook nog het volgende: "Iemand die geen goede theologie heeft, is na twee jaar uitgeput." Dat is het laatste wat ik voor mijzelf als toekomst zie. Daarom studeer ik nog wat langer op een emerging ecclesiologie die de toets van de postmoderne tijd kan doorstaan.

Doe toch eens wat!!

De afgelopen keren heb ik het gehad over de dienende leider. Dat leiderschap een hekel punt is binnen "emerging churches" benadrukte Stuart Murray op een studiedag van gemeentestichters in Den Haag. Hij beaamde dat de definitie van leiderschap een moeilijk punt gaat worden in de toekomst. Dienend leiderschap is in heel veel kerken nog gewoon leiderschap met een ander sausje. In de praktijk verandert er weinig. De theorie en de praktijk zijn ver van elkaar verwijderd. Laat ik het met een voorbeeld duidelijk maken.

Een aantal leiders in een willekeurige gemeente, laten we zeggen twee oudsten, willen graag dat er een nieuw team in het leven geroepen wordt. Dit team moet ervoor zorgen dat nieuwe mensen in de wijk een welkomspakketje ontvangen en dat ze uitgenodigd worden voor een dienst op zondag. Ze vragen een aantal mensen en stellen een brainstorm voor. Er wordt hard nagedacht en uiteindelijk komt er een plan uit. Ondertussen hebben de oudsten hard gewerkt aan het "ownership" van het project bij de drie toekomstige teamleden. Op een gegeven moment gaan ze helemaal ervoor en zien het helemaal als hun taak. Drie maanden later wordt het eerste pakketje bezorgd.

Is er hier sprake van dienend leiderschap? Volgens mij niet. Het initiatief ligt nog steeds bij de mensen hogerop in de hierarchie. Zij bedenken een plan, maar laten de uitvoering over aan mensen die het uiteindelijk moeten doen. Het initatief ligt nog steeds niet bij het "gewone" gemeentelid. Dat is ook direct het meest moeilijke. Leiders vinden het lastig om initiatief los te laten en anderen te enthousiasmeren met plannen te komen en ze ook daadwerkelijk uit te voeren. Leiders willen toch graag de controle behouden. Dit is dan ook één van de kernvragen: moet de leider de controle houden? Een volgende keer daar meer over.

Dienend leiderschap (2)

Eerder heb ik het gehad over dienend leiderschap in een grote gemeente. Ik zei toen dat het waarschijnlijk erg moeilijk is om de hele (grote) gemeente te dienen als je de mensen niet kent. In dergelijke gevallen moeten constructies bedacht worden om elkaar te dienen. Daar wil ik het even bij laten. Zo zie ik aan tegen dienend leiderschap:

1. Een dienend leider heeft op regelmatige basis contact met "zijn" of "haar" mensen. Dienende leiders zijn relatiebouwers. Jezus deed dat met zijn 12 discipelen.
2. Een dienend leider faciliteert. Dat wil zeggen dat een leider de mogelijkheden schept voor iemand anders om goed te functioneren. Lees maar eens wat Barnabas doet bij Paulus.
3. Dienende leiders vinden het niet erg dat anderen hen voorbij streven. Doel moet steeds zijn zichzelf overbodig te maken. Zie ook weer Paulus en Barnabas. Barnabas schuift langzaam naar de achtergrond.
   
4. Een dienend leider probeert samen met anderen doelen te stellen. Doelen worden niet van bovenaf gedicteerd. Doelen komen samen tot stand. Dat wil niet zeggen dat doelen stellen een eeuwigdurend proces wordt, maar dat samen naar een oplossing wordt gezocht.
   
5. Een dienend leider is een goed voorbeeld. Een dienend leider kan leiding ontvangen van een andere leider. Hij/zij voelt zich niet benadeeld daardoor.
   

Heb je nog meer kenmerken?

Dienend leiderschap

Dit thema maalde dit hele weekend door mijn hoofd. Wat is dienend leiderschap? De één zegt dat het niet mogelijk is, de ander noemt het de nieuwste trend. Tijdens de Willow conferentie kwam het ook aan bod. Allerlei bijbelteksten en leiderschapsprincipes passeerden de revue, maar waar het werkelijk om ging, kwam volgens mij niet aan bod. Het raakte de kern niet. Dat kan ook niet, want dienend leiderschap in een kerk waar heel veel mensen elkaar niet kennen, is bijna een onmogelijkheid. Want wie moet je nu eigenlijk dienen?

Natuurlijk, de Here Jezus diende mensen. Maar wat zegt dat voor de leider van vandaag de dag? Kan iemand die bovenaan de hierarchische structuur staat en bij wie alle touwtjes terecht komen, überhaupt een dienend leider zijn? Dienen door middel van toerusting en vorming was één van de voorbeelden. Ik stel mijzelf dan de vraag: in hoeverre is het dienend leiderschap van nu anders dan 50 jaar geleden? Toen deed men toch ook aan toerusting? De vormen waren anders, maar wat is het wezenlijke verschil?

Dienend leiderschap is gekoppeld aan persoonlijk contact. Dat is wat Jezus deed, drie jaar lang. Het is faciliterend bezig zijn. Jezus stuurde zijn discipelen er op uit. Niet vanuit de hierarchische lijn, maar vanuit gelijkwaardigheid. Dienend leiderschap in een mega-kerk vindt altijd plaats via de verticale gezagslijnen. De voorganger kan per definitie het gewone gemeentelid niet dienen, tenzij je de preek als dienend middel gebruikt. Maar dan kun je ook Calvijn een dienend leider noemen. En als je de geschiedenis een beetje kent, dan was hij een andere mening toegedaan.

Ik ben er dus nog niet over uit.

Geloven dominees niet meer?

Hijme Stoffels heeft onderzoek gedaan naar wat werkers in de kerk geloven. Het blijkt dat hoe ouder de dominees zijn, des te groter de geloofstwijfels zijn. Bijvoorbeeld zijn er twijfels over het bestaan van God. We spreken dan over mensen die in de zestiger jaren zijn opgeroeid. Die het boek van John Robinson, "Honest to God", nog herinneren. Die nog weten dat er toen vooraanstaande theologen waren met de illustere namen als Wiersinga en Kuitert. Wie heeft het trouwens nog over hen? Wie kent het boek "Het algemeen betwijfeld christelijk geloof" nog? Het zijn mensen die o.a. het gezag van de bijbel in eigen kerk langzaam hebben zien webebben.

Dat rapport heeft nogal wat stof op doen waaien. Niet in zozeer in de kerken, maar juist bij seculier Nederland. EO corifee Andries Knevel heeft het uit moeten leggen hoe het allemaal zit bij Pauw en Witteman. Dat ze Hijme Stoffels niet hebben gevraagd, vind ik nogal genant. Ik sprak Stoffels nog en hij is gewoon fout begrepen en fout in kranten geciteerd. Het is een kunst om een rapport goed te lezen.

En gisteravond hadden ze bij hetzelfde programma Nico ter Linden uitgenodigd om uit te leggen hoe het nu kon dat Jezus op het water liep. Dat kun je toch niet meer geloven. Geen wonder dat die dominees het ook niet meer doen. Nico probeerde deze gebeurtenis zo uit te leggen dat het aangenaam was voor de interviewers. Jezus overwon de oervloed, hield de duistere machten onder zich, aldus Nico. Echter, het had niet het gewenste effect, ze bleven met een grijnzend gezicht naar Nico kijken.

Wat niet in de media komt, is het volgende. In hetzelfde rapport staat dat jonge dominees veel orthodoxer denken dan hun oudere collega's. Daaruit zou je concluderen dat wanneer je ouder wordt, je geloof meer en meer onder druk komt te staan. Ik denk eerder dat er een orthodoxe opwekking gaande is in het theologen corps. Dat is een verheugende ontwikkeling. Ik zie het om mij heen. Alleen orthodox Nederland studeert nog theologie. Er is hoop!

Misschien is er onder hen nog eens iemand die kan uitleggen aan Pauw en Witteman wat er met Jezus gebeurde toen op dat meer!

Erik Sengers

Ik heb het eerder gehad over het boek "De Aantrekkelijke gemeente" van Erik Sengers. Heb je daarvoor interesse, dan kun je het als pdf downloaden op deze pagina.

Doel voor dit jaar!

De afgelopen week is het razend druk geweest. Doordat de vakantie laat viel dit jaar, moest ik voor de gemeente hart aan de slag om alles weer op de rit te krijgen. Na twee weken inhalen, begin ik er eindelijk weer zicht op te krijgen. Er komen verschillende kringleiders bij en dat geeft weer extra lucht. Zo krijgen veel mensen die geen kring hebben toch een geestelijk onderdak. Ook het onderwijsprogramma startte weer. Trainingen geven is één van de leukste dingen die er is.

Ook de studie vergde tijd. Ik ben gestart met een promotie-traject aan de VU. Het master-programma van vorig jaar is zo goed als afgerond. Nog even voor de formaliteiten mijn scriptie een aantal keren laten drukken en dan een gesprek en dan is het klaar. Voor het promotie-traject stroom ik in in het Living Reformed Theology programma. Eigenlijk wil ik dat niet, maar het is niet mogelijk om colleges missiologie te volgen. Er is geen geld voor op de VU, blijkt nu. Helaas kom je dan tot de ontdekking dat er in Nederland erg weinig aan missiologie gedaan wordt op academisch niveau. Dat steekt. Er ligt daar een braak liggend terrein. Kijkend naar Europa moeten er programma's komen die aandacht geven aan zending en gemeentestichting in de stad. Lees het SCP buro rapport en je weet waarop. Ik hoop dat de VU dat gaat oppakken in de toekomst.

Trouwens tijdens, tussen twee haakjes, ik lees nu een boek van F. Leron Shults: Reforming the Doctrine of God. Hij benadert de triniteit vanuit de relatie. Ben net begonnen, maar Shults schijnt een rijzende ster te zijn aan het theologisch firmament. Wel pittige theologische stof, maar een aanrader voor de doorzetter.

Terug bij waar ik was. Door alle drukte komt ik tot de ontdekking dat relaties onder druk komen te staan. Ik heb altijd geroepen dat dat het belangrijkste is. Nu blijkt ik er geen enkele moment voor te kunnen vrijmaken. Er gaat dus iets mis. Ik wil dit jaar daar echt meer aandacht aan geven. Al was het maar omdat dat ook het belangrijkste was wat Jezus deed: met mensen omgaan.

Evangelicalen weten hoe je de kerk verkoopt!

Dat staat in Trouw deze week naar aanleiding van een boek van godsdienstsocioloog Erik Sengers "Aanstekelijke Kerk". Sengers is katholiek en zegt dat door bijvoorbeeld Willowcreek en Alpha de kerken op evangelische grondslag groeien.

Het is geweldig dat deze manieren van werken haar vruchten heeft afgeworpen. Toch zoek ik nog steeds naar mensen in het Nederlandse taalgebied die verder kijken dan Willowcreek en Alpha. Willowcreek methoden zijn als meer dan 10 jaar bekend in Nederland. Alpha heeft in Nederland onlangs haar 10-jarig jubileum gevierd. Wanneer verschijnen er schrijvers die creatiever gaan schrijver over de kerk en niet over dat wat we al hebben om het nogmaals voor het voetlicht halen. Met name de kerk in de stad heeft een stevig fundament nodig met een krachtige praktijk.

Bij deze een oproep om zo'n boek te schrijven!

Simple church (2)

Ik ben al jaren op zoek naar de essentie van de kerk. Dat was ook de reden dat ik e.e.a. op een rij zetten in het vorige "stukje". Na Teenstreet komt je weer thuis en ga je nadenken wat je met dat wat je hebt gehoord wil gaan doen. Ik merk dat ik neig naar het verstevigen van contacten. Met tieners, kringleden, vrienden, enz. Ik wil dat ook meer doen het komende jaar. Volgens mij is dat waar de gemeente voor is bedoeld. We zoeken allemaal naar contact. Door het individualisme neemt dat alleen maar toe. Mensen snakken naar echtheid op het relationele vlak. Ik merk dat bij tieners. En ik zie dat ook bij volwassen mensen. Wat kunnen wij eraan doen om dat te laten groeien? Het is meer dan mensen die je niet kent een hand geven aan het begin van een dienst. Het begint bij een keuze. Kiezen om werkelijke relaties aan te gaan. Gastvrij zijn, jezelf open stellen, mensen willen ontmoeten, een schouder aanbieden bij een moeilijk gesprek. Het begint bij een vraag: willen we dat? Maken we die keuze niet of beantwoorden we deze vraag onkennend, dan zie ik weinig toekomst voor de kerk.

Simple church

Vandaag weer een boek uitgelezen. En ik ben enthousiast over de inhoud. Ik zal niet uitweiden over alles wat het boek biedt, maar er een ding uithalen. Het boek is er een uit de serie "After Christendom". Dit boek gaat over de kerk in onze postmoderne tijd. Er komt heel veel Emerging Church langs. Hij bouwt zijn betoog langzaam op, maar ik spring snel naar waar hij mij om gaat. In het einde komt de schrijver bij zijn eigen voorkeuren. Hij strijdt voor een "simple church". Dat wil zeggen dat hij zoekt naar de essentie van de kerk. Het gaat om de werkelijke kerk in haar kern. Ballast wordt overboord gegooid. Geen extra activiteiten waar weinig mensen op af komen. Geen vergaderingen die mensen beletten om werkelijk christen te zijn in de maatschappij. Geen kerkje spelen, maar kerk zijn: het koninkrijk van God verkondigen in al haar eenvoud. Hij vindt dat bij veel kerk die Emerging zijn.

"Simple church" wil niet zeggen dat alles "simpel" is. Het is geen kerk voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is juist het tegendeel. Het is een kerk waar veel wordt nagedacht over aanbidding, de cultuur, leren discipel van Jezus te zijn, enz.

Als je mij een beetje kent, weet je dat ik hier warm van wordt. Ik zie de kerk als een groep mensen die gewoon Jezus willen volgen en meer niet. Het gaat om relatie's en op basis daarvan ondersteun je elkaar en aanbidt je samen God. Daar gaat het toch om in het leven van een christen? Steeds meer ontdek is dat al het activisme ons afhoudt van wat Jezus met Zijn kerk bedoeld.

Als je dit leest, laat eens weten wat voor jou de essentie is van kerk zijn. Wat doet jouw hart sneller kloppen als je het over de kerk hebt?

Hoornbeeck en Teenstreet

Op het Hoornbeeck college wordt gevraagd wat iemand vindt van de EO jongerendag als je je aanmeldt bij de school. Op zich al een vreemde vraag. Ooit werkte ik bij een bedrijf met veel reformatorische mensen uit de rechtervlank zogezegd. Toen had ik ook al van dergelijk discussies. Of de EO jongerendag nu wel of niet goed was. De genade werd daar wel erg gratis aangeboden. Ik meende dat de genade toch gratis was. Nee dus. Je moest het wel erg voelen dat je zondig was. Toch werkheiligheid? Ik heb het nooit begrepen.

Op dit moment zitten Mariska op een soort super EO jongerendag: Teenstreet. 3800 jongeren uit heel Europa op één plek. Waar vind je dat? Het is echt geweldig dat jongeren uit het seculiere Europa zo uit hun dak gaan voor Jezus. Mag dat wel? Of is dat toch wel erg voorbarig?

Waarom zo eis op zo'n school? Ik volg het met grote verbazing. Ik hoop dat de Geest mensen op deze school laat merken dat Hij ook buiten hun geijkte paden werkt. Dat er buiten het soms vastgeroeste eigen gelijk ook mensen zijn die de genade van Jezus proeven. Gratis. Maar ja, mag dat aanbod wel op deze manier aangeboden worden? Volgens sommige dus niet.

Trouwens Teenstreet is super. Goede reis gehad en al een geweldig programma. Ik hoop dat Jezus veel tieners aanraakt. We bidden ervoor. Hoornbeeck of geen Hoornbeeck, wij zien de Geest werken. Dat neemt niemand, ook een school niet, ons af.

Heroooos

Er zijn altijd mensen die je leven beïnvloeden. Een mens is een sociaal wezen en kan niet zonder anderen. De uitzonderingen daargelaten. Ik ben ook zo mij voorbeelden gehad. Dat was vaak zo incidenteel, dat wanneer mensen er naar vroegen, ik niet wist wie ik moest noemen. Na het lezen van Bono over Bono heb ik er een held bij. Bono. Ik was nooit zo'n U2 fan. Mariska had Joshua Tree al voordat we trouwen. Ik vond sommige liedjes aardig, maar verder niet. Nu heb ik iets gelezen van de man achter het succes.

Van Bono heeft men zich steeds afgevraagd: is hij het nu wel of is hij het nu niet. Did he find what he was looking for? In Bono over Bono is er geen twijfel mogelijk. Bono wil Jezus volgen. Het spat van de bladzijden. Ook al wil de interviewer er niet altijd over praten, God komt om de haverklap aan bod. Bono weet dat Jezus gekomen is voor ons, Hij stierf en leeft. Jammer dat daarover weinig wordt doorgevraagd. Maar dat doet niets af aan het feit dat ik de man enorm bewonder.

Bono reist de halve wereld af om iets te betekenen. Hij heeft met de belangrijkste mensen van deze aardkloot gesproken. Hij doet er wat aan. Er zijn meerdere "emerging church" aanhangers die Bono over Bono lezen. Op verschillede blogs zie ik het boek in Nederlandse of Engelse versie langkomen. Blijkbaar zijn er meer mensen die in beweging worden gezet!

Teenstreet 2006

Nog drie daagjes! Op 5 augustus begint het weer. Dan kan Mariska en ik weer een weekje naar Teenstreet. Dit keer in Offenburg, vlak bij Frankfurt. We gaan met 8 tieners, 5 uit de Parousia en 3 vriend(inn)en van. Het thema is dit jaar "Metamorphosis". Teenstreet is een spetterend congres met veel praise, sport, gespreksgroepjes, workshops, sponsorloop, nieuwe mensen ontmoeten uit heel Europa, veel muziek, enz.... Als je tussen de 13-17 jaar bent en niet meegaat, dan mis je wat deze zomer.

Wil je het meevolgen volgende week, kijk dan hier!. Ik zal op mijn blog ook verslag doen.

Libanon

Er is deze nog geen bestand gerealiseerd. Nog meer mensen slaan op de vlucht. Van Arie Verduijn hoorde ik dat er verschillende CAMA kerken in de regio hulp bieden. Dat is geweldig. Het is in deze situatie heel erg moeilijk om een kant te kiezen. Ik ben niet zozeer sympatisant geworden van Hezbollah, in het geheel niet. Maar er wordt wel heel veel platgebombadeerd door Israël. Steden en dorpen die met moeite de laatste jaren weer zijn opgebouwd, liggen weer in puin. Aan de andere kant heeft Hezbollah al die jaren een groot arsenaal aan raketten op kunnen bouwen. Zeer mobiel en moeilijk uit te schakelen. Daar maken ze nu in grote getale gebruik van. Wanneer stopt deze waanzin? Wanneer stopt het bloeden?

Emerging theology

Op "Open source Theology" staat een interessante lijst met aandachtspunten voor een Emerging Theology. Bij deze neem ik deze over:

1. A theology for a community that is in self-conscious continuity with the biblical people of God and the calling of Abraham to be blessed and be a blessing to the nations of the world.
2. A theology done under the lordship of Christ.
3. A theology that gives priority to narrative in order both to define its core and to contextualize the content of biblical teaching.
4. A theology that seeks to understand the intimate relationship between text and historical narrative.
5. A theology that at its heart is a reading of scripture.
6. A theology that as a matter of methodological commitment celebrates, reinforces, and exploits community: an emerging theology is strongly relational, conversational, interactive.
7. A theology that is strongly aware of, and responsive to, the locality in which these conversations take place.
8. A theology that attempts to resist certain distortions of modernism.
9. A theology that is broadly but not slavishly postmodern in its epistemology, wary of absolute formulations, tolerant of diversity and plurality, sensitive to the social manipulation of texts.
10. A theology that places a high value on intellectual and critical integrity - ‘integrity’ being, I think, the ‘postmodern’ word in that sentence.
11. A theology committed to the renewal of its own discourse, understood not only as speech but as the whole spectrum of means (artistic, communal, activist) by which we communicate.
12. A theology that fosters an open, inquisitive, probing mindset.
13. A theology that endeavours to integrate rather than dissociate modes of thought, analysis, and practice, that draws on the mind of the whole community of faith.
14. A generous theology that is inclined to discover meaning and truth outside of itself.
15. A theology with an eschatological orientation towards the renewal of creation - humanity within a comprehensive ecology; therefore a public rather than a private theology.

Wat wilde Jezus?

Voor het studieverlof lees ik een aantal boeken die in de "Emerging Church" beweging worden gelezen. Het zijn dus geen boeken die beschrijven wat het fenomeen is, maar van waaruit inspiratie wordt gehaald. Op verschillende websites worden boekenlijstjes afgedrukt en ik heb er een paar aangeschaft en een paar geleend in de bieb van de VU. Er is veel aandacht voor Jezus, Zijn leven en boodschap. Schrijvers als Wright en Yoder zijn populair. Van beide heb ik een boek bestudeerd, beide zoeken naar de doelen die Jezus had op aarde. Wright zoekt het in een laatste exodus. Het Joodse volk wordt bevrijd uit haar onderdrukking en ziet in Jezus de beloofde Messias. Yoder zegt dat Jezus het Jubeljaar aankondigt (Luk4:19). Bij hem krijgt Jezus, naast de evangelieverkondiging, een sociale invulling. Jezus verkondigt bevrijding van de armen en de gevangenen. Jezus krijgt bij Yoder een ethisch karakter. Yoder, als anabaptist, heeft een sterk pacifistisch karakter. Ook al ben ik het niet altijd met hem eens, hij zet je tot nadenken.

Binnen evangelische kringen krijgen de ethische aanspraken van Jezus niet veel aandacht. Yoder zet dat denkproces bij mij in werking!

Voor het eerst weer zo warm als in 1947

O, het is zo warm in Nederland. Elke avond bewater ik ons tuintje, zodat er geen gele plekken komen in het gazon. De buurvrouw doet er alles aan om de warmte buiten te houden. Deze week las ik in de krant dat de waterschappen maatregelen nemen om het water op peil te houden. De elektriciteitscentrales hebben problemen met het koelwater. Ook nemen we in Nederland teveel stroom af, omdat we koel willen werken. De airconditioning neemt nogal wat stroom. Blauwalg en botulisme teisteren het open water en zorgen ervoor dat de zwembaden meer bezoekers krijgen. Vandaag stond er een artikel in de kracht over de hoeveelheid water dat wij verbruiken: van douchebeurt tot een wasbeurt met de afwasmachine. De boeren klagen dat hun oogsten op deze manier te weinig gaan opbrengen. Al met al zijn we in Nederland niet echt ingesteld op zoveel zon. We zijn beter in het water buiten houden dan het binnen te houden.

In de wereld zijn er plekken waar men elke dag te kampen heeft met dergelijke problemen. In Spanje stimuleert men mensen om minder te douchen, men kampte vorig jaar met serieuze waterproblemen. Kijk maar eens naar Oost-Afrika. Wij klagen over te weinig oogstopbrengst, daar is er bijna geen oogst en als ze iets op de markt komen is het onze sterk gesubsidieerde Europese groente. Hebben wij wel een reden om te klagen? Wij doen er in Nederland alles aan om op dezelfde voet verder te gaan. We kennen geen "minder"? Ik heb nog geen elke berichtje in de media gelezen die een verband legde tussen de droogte in Nederland en de droogte en hongersnood die Afrika regelematig teisteren. Zo nu en dan houden we een geldinzamelingsactie, maar wezenlijk verandert er niets. We houden Afrikaanse groenten buiten de deur en zorgen dat we het thuis goed hebben. De dijken van Europa zijn zo hoog, dat er niemand binnenkomt.

Zijn we zo met onszelf bezig? Ja dus.

Emerging church (2)

Emerging churches identificeren zich meer en meer met Jezus. Ecclesiologieën zijn in het verleden opgebouwd vanuit het onderwijs van Paulus. Daar is niets mis mee natuurlijk. Maar er kan een zekere scheefgroein optreden. Emerging churches zoeken naar een evenwicht tussen dat wat Paulus en Jezus hebben gezegd. Jezus wordt een model voor het leven in een geloofsgemeenschap. N.T. Wright en John Howard Yoder zijn schrijvers die daar aandacht aan gaven en geven.

Jezus kondigde het koninkrijk van God aan. Dat breekt baan in deze wereld. Het koninkrijk heeft een grotere rijkwijdte dan de kerk. Het koninkrijk doortrekt de hele schepping. Veel mensen denken dat hun werk bijdraagt aan de tot standkoming van dat Koninkrijk. Onze inzet is echter nutteloos, als het werke wat we doen niet Gods werk is. Volgens mij is het enige wat we kunnen doen datgene is dat God ons te doen geeft. God is degene die zijn werk in deze wereld uitvoerdt. Wij moeten Hem daarin volgen. Hoekendijk noemde dit activiteit van God: missio Dei (zie ook blog van Matthijs van Vlaardingenbroek).

De kerk is daarbij geen doel maar een middel. Dat is van groot belang om the realiseren. Sommigen werken zo hard voor eenb kerk, terwijl ze de buitenwereld grotendeels vergeten. De nadruk op het koninkrijk i.p.v. de kerk, kan ervoor zorgen dat de oogkleppen zichtbaar worden.

De kerk wordt, volgens Emerging church denkers, hervormd als ze de realisatie van Gods koninkrijk wil nastreven. Een citaat dat dit streven goed verwoordt, is van Dieter Zander:

Zander uses an explandable rubber band and a ring to compare traditional en missional models of mission. The traditional model works like a rubber band encircling the perimeter. Such christians look to attrack more people, and when they do, they "stuff" then into the middle of the tubber band. As more come, the rubber band stretches. The goal is to get the rubber band to stretch as far as possible. Zander's ring model works much differently. Zander envisions a ring that maybe ten to twenty people can hold arround the perimeter. With one hand, they hold on to the ring, and with the other hand, they reach out as far as they can, each one holding another ring for yet another to hold on to. Because of the inner ring, they are able to reach out farther than they could without a ring for support. The inner ring is a supportive accountability group, which asks each person if he or she has been good news (served in the kingdom) that week. The goal is not to bring new people into the small group but to add groups for those who respons to the kingdom. Echa new believer joins the contract person's outer ring, which in turn becomes the new believer's inner ring (Ermerging churches, Eddie Gibbs and Ryan K. Bolger, p 51-52).

Preken voor postmoderne mensen

Jongeren houden het maximaal 20 minuten vol om naar een spreekbeurt te luisteren. Dat is mijn al zo vaak gezegd. Hou het dan ook zo kort, is dan de conclusie. We leven immers in een beeldcultuur en niet in een luistercultuur. Daar tegenover staat de uitspraak van iemand die zegt dat je minstens 45 minuten nodig hebt om een goed punt neer te zetten.

Denkend over de "emerging church" zaken, denk je ook aan preken. Hoe kan je een postmodern iemand aanspreken, zodat hij of zijn iets meepikt. Vijf opties:

1. Niets veranderen, ze moeten zich maar aanpassen. Dat is het makkelijkst en snelst. Je hoeft geen energie te steken in onderzoek. Wel kan het zijn dat er mensen afhaken.
2. Gebruik veel multimedia zaken om de boodschap visueel te ondersteunen.
   
3. De preek moet in een narratieve vorm gegoten worden. Vertel een verhaal en de mensen moeten de boodschap daar uithalen.
4. Schaf de preek af. Ook makkelijk, je hoeft niet na te denken over andere vormen. Toch lijkt het mij geen oplossing voor het probleem.
5. Giet de preek in een gespreksvorm. Dit idee las ik in "Preaching Re-imagined" van Doug Pagitt. Een gesprekleider leidt het thema in het de groep gaat daarmee aan de slag in een gesprek. De preek heet dan ook een "conversation".
   

Zijn er nog meer suggesties?

Rood!

Zo nu en dan is er Sky Radio. Ze beloven dat ze niet dezelfde plaat op één dag draaien, maar Borsato hoor ik toch vaak genoeg. Rood! Ik begon naar de tekst te luisteren. Heb 'em ook even opgezocht op de site van Borsato zelf. Ik ben er nog niet over uit wat hij nu precies met de tekst bedoelt. Het lijkt een aubade aan Carpe Diem. Een van de laatste regels zijn:

Pluk de dag want het kan zo ineens de laatste zijn

Vandaag is rood gewoon weer liefde tussen jou en mij

Dat brengt me bij Jezus. Zijn rode bloed bracht mij bij Hem. En als de laatste dag er zal zijn, dan zal Zijn liefde voor mij voor iedereen zichtbaar zijn.

Nooit geweten dat je via Sky Radio bij Jezus komt.

We hebben het zo goed in Nederland

Een paar weken terug hoorde ik iemand op een studiedag zeggen dat het lijden ver van haar afstond. Het martelaarschap was niet iets dat in haar belevingswereld te vinden was. Deze opmerking toont aan dat je volgens mij een beperkte blik hebt op de radius van de kerk. Immers, wanneer er iemand op deze wereld lijdt vanwege zijn of haar geloof in Jezus, dan moet dat ons hier in Nederland toch iets doen. Het moet mij, ons allemaal raken! Het zijn broers en zussen die Jezus volgen en daarvoor een prijs moeten betalen.

Afgelopen vrijdag stond dit bericht in het Nederlands Dagblad:

ERMELO - Een 47-jarige voorganger en zijn 22-jarige dochter zijn op 3 juni doodgeschoten op het eiland Mindanao in de Filipijnen. Dat meldt Open Doors, een organisatie die opkomt voor vervolgde christenen.De voorganger, Mocsin Hasim, had juist een trouwdienst geleid. Op de weg terug reed het tweetal met de bromfiets in een hinderlaag. De voorganger Mocsin Hasim werd negentien keer geraakt, zijn dochter Mercilyn vijf keer, aldus Open Doors.

Eerder die dag ontving Hasim, die is aangesloten bij de Christian and Missionary Alliance Church (CAMA), een sms met een doodsbedreiging. ,,Dat was echter niets nieuws voor de ex-moslim die evangeliseerde onder moslimstammen in de omgeving van Zamboanga del Norte. Hij werd al maanden bedreigd'', aldus de organisatie uit Ermelo.

De moord vond plaats op een afgelegen weg en is niet door getuigen waargenomen. De politie vermoedt echter dat het Moro Islamic Liberation Front, een extremistische rebellengroep, de hinderlaag heeft opgezet.

Hasim laat een vrouw, twee zonen en een dochter achter. Van de politie verwacht zijn vrouw, Evelyn, weinig. ,,Ze hebben rapport opgemaakt en voor de rest niets gedaan. Toen we mijn man en dochter gingen ophalen, boden ze niet eens bescherming aan'', haalt Open Doors haar aan.

Hasim en zijn dochter zijn 11 juni begraven. Ook Evelyn en de achtergebleven kinderen hebben bedreigingen ontvangen. Ze zijn tijdelijk ondergedoken om de gebeurtenissen te kunnen verwerken. Enkele christelijke organisaties geven het gezin financiële ondersteuning.

Deze voorganger deed hetzelfde werk als ik nu in Gouda doe. Ook hij werkte voor een CAMA gemeente. Tijdens de laatste AWF conferentie in Nederland heb ik nog een tijdje zitten praten met een Filipijnse gemeenteleider. Dat komt het nog wat dichterbij. Moeten dit soort gebeurtenissen ons wat doen? Ja! Ook al voel je er niets bij, het moet ons in ieder geval aanzetten tot het bidden voor de familie en de gemeente die hun voorganger kwijt is.

Crossroads Rotterdam

Eerder had ik een gesprek met Rogier Bos, afgelopen zondag bezochten we dan Crossroads in Rotterdam. Voordat ik iets over onze ervaring vertel, doet hij mij geweldig goed dat er nog meer mensen in Nederland zijn die geinteresseerd zijn in dezelfde onderwerpen als ik. Er zijn meerdere die boeken lezen die ik ook in de kast heb staan. Van verschillende krijg ik nu lijstjes met literatuur. Leuk!

Maar terug naar Crossroads in Rotterdam. Het is een jonge gemeente met jonge mensen. De dienst is geen dienst, maar een event. Ik schat de gemiddelde leeftijd tussen de 25 en 30 jaar. Het is een gemeente in opbouw. Er wordt vanuit gegaan dat mensen in een proces zitten. Ze worden uitgenodigd voor een activiteit op een vrijbelijvende manier. Er is geen druk. Arnold van Heusden sprak. Altijd weer interessant om hem te horen. Hij is hier te downloaden. De sfeer is ontspannen en open. De muziek en de zang zijn erg goed. Opvallend is dat er weinig Opwekking wordt gezongen, maar veel Engelse liederen, die voor mij onbekend zijn. Men maakt gebruikt van mooie powerpoint achtergronden.

Een mooie en gezengende ochtend. Erg leuk zo eens in de omgeving te church-shoppen!

Harmonicamodel

Vorige week heb ik een gesprek gehad met Matthijs Vlaardingenbroek (zie zijn blog). Hij is samen met een team begonnen met het stichten van een gemeente in een achterstandswijk van Den Haag. Dat is niet eenvoudig, want de kerk had in de wijk geen goede reputatie. Daarom is hij begonnen om in de wijk contacten te leggen. Hij is in allerlei maatschappelijke verenigingen, overlegorganen, buurt-clubs e.d. gaan zitten. Daaruit ontstaat nu op een low-profile manier een groep mensen die op zondags bij elkaar komen.

Wat hij doet is een combinatie van een attractional-incarnational model (zie blog-item Emerging Church (1)). Hij probeert in de wijk mensen te leren kennen. Hij spreekt niet zozeer over Jezus als was het evangelisatie. Hij neemt mensen mee en nodigt ze uit. Je krijgt dan reacties als: "Ik geloof niet hoor, maar ik wil wel komen". Inhoudelijk iets overdragen is lastig. In deze wijk is er geen leescultuur, dus vertelt het team vaak verhalen. Door de verhalen wordt een boodschap meegegeven.

Een geweldig initiatief!

Verder kijken dan je neus lang is!

De afgelopen weken zijn we bij verschillende kerken "op bezoek" geweest. Vorige jaar hebben Mariska en ik een aantal gemeentes bezocht in Amsterdam, nu is Rotterdam aan de beurt. Ik moet zeggen dat dat altijd weer verfrissend is. De eerst kerk was International Christian Fellowship. Een kerk in Rotterdam Zuid, die zich richt op iedereen in de wijk. En de wijk is zeer pluriform. Ook al wordt de kerk vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerk gesteund, de dienst is te vergelijken met een evangelische gemeente. Wij bezochten de eerste dienst. De kerk is internationaal ingesteld, dat was te merken toen iedereen gebedspunten mocht opnoemen. Verschillende hadden familie en vrienden aan de andere kant van deze aardkloot. Het was een soort zondag-school preek waar mensen vragen konden stellen en op elkaar konden reageren. De vorm kwam bij mij heel verfrissend over.

Een aanrader om eens te gaan kijken!

Naar de roots

Soms, als je zo eens om je heen kijkt naar de drukte van de Randstad, kijk je weleens met een bepaalde weemoed terug naar de rust en de ruimte van het dorp waar je bent geboren en opgegroeid. Ik ben geboren in Easterein. Een dorp van 1000 inwoners, 12 kilometer boven Sneek. Ons huis staat links op de foto met twee dakramen en een schoorsteen. Mijn slaapkamer was aan de andere kant van het huis. Uit mijn raam kon ik de kerk en het kerkhof zien. Ik weet niet beter of je speelde met de grafstenen in het zicht. In de straat waren verschillende winkels en ook de pastorie. De pastorie is inmiddels verkocht, de winkels zijn verdwenen. De essentie van het boek "Hoe God verdween uit Jorwerd" van Geert Mak kan zo om mijn geboortedorp toegepast worden.

Wat mij nog het meest pijn doet, is het leeglopen van de kerk. Zover ik het kan bekijken, is het kerkelijk leven op sterven na dood. Als gereformeerd kind ging ik elke zondag naar de kerk, soms zelfs tweemaal (mijn ouders hebben een dergelijk periode gehad dat we tweemaal moesten). Club, cathechesatie, dopen, begrafenissen, dat alles heeft zich afgespeeld in de Gereformeerde kerk aan de Wynserdyk. Nu is het gebouw verkocht aan een kunstenaar. Veel kerken trouwens zijn dat lot beschoren op het platteland van Frylân. Het dorpsleven krijgt door het verdwijnen van faciliteiten een ander karakter.

Al met al is het toch nog steefs een mooi dorp, waar toch een groot deel van mijn hart ligt.

Outside the box

Bij het schrijven van een tweede deel over de Emerging Church kwam ik dit citaat tegen naar aanleiding van het boek met de titel "Jesus in the Margins":

I grew up in a Christian home. Until a few years ago I think the only place I thought God did his thing was at church. In the last few years I have been more and more challenged to sort of live as a Christian outside the Christian box. What I surprisingly found was that Jesus was there too, exactly where I didn't expect him to be.

Hetzelfde idee kom je tegen in het meest recente boek van George Barna "Revolutions". Beide zeggen dat God niet alleen buiten de kerk aanwezig is, maar dat Hij daar ook werkt! Een facinerende gedachte vind ik. Barna schopt aan tegen de bureaucratie en de vergadermentaliteit binnen kerken. Zijn boek is een reactie daar op. Ik denk dat Barna recht van spreken heeft, hij is DE gemeensteopbouw-cijfer-goeroe van de VS. Hij weet ook wat er speelt in het evangelical wereldje. Of zijn oplossing nu gevolgd moet worden is een tweede. Hij zoekt zijn heil buiten de kerk. Wel maakt hij duidelijk dat we kerk zijn voor de wereld en niet bestaan om allerlei binnenkerkelijke zaken tot op het bot uit te melken.

Nog een citaat uit de recencie:

Pastor Rick, in Jesus in the Margins, says that God is somebody who likes to hang out with people who don't really fit the status quo. Until recently, church for me was a lot of pressure. Every time I went I felt all these expectations from people. I needed to dress a certain way. Say the right things, like “I'm doing good, how are you?” And of course I needed to sing really loud whether I felt like it or not. Church felt like so much work, like there were so many expectations I had to meet if anyone there was going to like me.

Een citaat om te laten bezinken! Interesse in het boek? Zie hier bij Bol.com.

An Unstoppable Force (2)

Zoals ik al in het eerste deel van de bespreking zei, is het onmogelijk om een heel boek te bespreken in een blog. Daarom koos ik ervoor om een aantal voor mij interessante zaken te noemen. Hier wil ik kijken naar dat wat McManus zegt over het wezen van de kerk. Hij noemt het een "soul environment". Zo'n typering spreekt mij aan. Het roept een bepaald gevoel op die hij concreter maakt door een aantal kenmerken. Ik vertaal deze typeringen niet, omdat dat gewoon erg lastig is (de Engelse termen liggen ook goed in het gehoor, de Nederlandse vertaling zou daar alleen maar aan afdoen). Hij geeft deze kenmerken een metafoor mee. Voor een postmoderne christen zullen deze metaforen, volgens mij, iets moeten losmaken. Hij kenmerkt de christelijke gemeenschap door een:

• Moved-Commission: de wind. Door de Geest wordt een christen in beweging gezet. Dat vertaalt zich in een christelijke gemeenschap die een apostolische opdracht heeft om in deze wereld aanwezig te zijn. Het heeft volgens McManus een openbaringskarakter, omdat de ongelovige wereld door de Geest de roep van God herkent.
  
• Drenched-Community: water. Dit beeld wil uitdrukken dat Jezus het middelpunt is. Er is een associatie met de doop, waarbij een christen helemaal ondergaat in het water. Genade is het kenmerk waar Jezus de mens hoop geeft. Het is een uitzicht op verkoeling in de woestijn van het leven.
• Grafted-Connection: hout. McManus zegt dat we allemaal deel uitmaken van het ecologische systeem van God. Dit systeem is geestelijk, relationeel en persoonlijk. Elke christen heeft een plaats in de ecologie van God. De Geest woont niet in programma's, structuren en methoden, maar in mensen. Hij gaat om mensen die God gaven heeft gegeven. Hij pleit voor een "dynamic ministry", waar mensen elkaar versterken. Hij zegt heel opvallend dat een leider iets in werking kan zetten, maar dat de mensen daarna de leider niet meer nodig hebben. De opbrengst is groter dan het risico, zegt McManus. Mooi is wat hij zegt over individualistisch denken. Hij zegt:
  "When you read the Bible, do you read all the "you's" as the first person singular? Is what God is saying to you as an individual the first thing you listen for in the Scriptures? Or do you recognize that the Scriptures are not primarily written to "me" but to "us", not to "I" but to "we", not to you specifically but to all of you as God's people? In interpreting the Bible, it's best not to apply it primarily to our own individualized spiritual journey but to our lives in relationship to other human beings, in relationship to the body of Christ; and in relationship to all of humanity."
• Consumed-Communion: vuur. Het apostolisch ethos wordt gevoed door de incarnatie. Dat wil zeggen dat het in de gemeenschap in de eerste plaats gaat om de aanwezigheid van God. Of zoals McManus het zegt: "He comes as an insider". Vuur is een metafoor voor gemeenschap, zegt McManus. Het herinnert eraan dat God een heilige aanwezigheid is. Paulus heeft het over vuur als hij spreekt over oordeel. Vuur was zichtbaar toen de Geest viel op mensen in Jeruzalem op de eerste Pinksterdag. McManus verbindt deze beelden met de gemeenschap die in de maatschappij een tegen-cultuur vormen. Dat betekent niet dat de gemeenschap alleen maar kritiek spuit op wat er allemaal mis is. "Encountering culture means being relevant and transformative."
• Transformed-character: aarde. Als laatste staat transformatie centraal. Volgens McManus staat aarde als metafoor voor karakter. De transformatie van ons karakter gaat van het vrucht dragen naar het voortbrengen van nieuw leven. Het heeft te maken met een heilig leven en het veranderen naar het beeld van God. McManus zegt dat we niet alleen nadruk leggen op "put off", maar ook op "put on". De Heilige Geest breekt dingen in ons leven af, maar laat ook vrucht groeien. Daardoor wordt het karakter gevormd en lijkt een christen meer en meer op datgene wat Jezus wil bereiken in ons leven.

"An Unstoppable Force" levert voor mij niet heel veel nieuwe dingen op. Toch is het verfrissend hoe hij hartstochtelijk schrijft over de gemeente van Jezus Christus. De twee hoofstukken die ik eruit heb gelicht, hebben mij het meest aangesproken en kunnen in een gespreksgroep veel stof aanreiken. Een aanrader!

An Unstoppable Force (1)

Erwin McManus hoorde ik toen ik samen met Mariska een weekje in Willowcreek was. Ik vond zijn toespraak toen inspirerend. Nu heb ik een boek van zijn hand gelezen: "An Unstoppable Force". De titel provoceert, maar dwingt mij wel om na te denken. Het is ondoenlijk om zo'n boek op een blog uitgebreid te bespreken, maar toch wil ik een paar punten eruit halen. McManus schrijft over de tijd waarin de gemeente zich bevindt. We moeten wel in het achterhoofd rekening houden dat Mosaic, de kerk waar McManus voorganger is, zich bevindt in Los Angeles. Toch zegt hij ook zaken die we in Nederland iets van kunnen opsteken.

• We hebben te maken met grootscheepse migratie. We spreken dan niet van volksverhuizingen, maar we mensen verhuizen naar andere delen van de wereld. In de Nederlandse grote steden is dat het geval, maar ook in een minder grote stad als Gouda.
• We hebben te maken met toenemende urbanisatie. Mensen leven in toenemende mate in de stad. De kerk zal zich moeten richten op deze bevolkingsconcentraties, wil ze de boot niet missen.
• We hebben te maken met een bevolkingsexplosie. Op dit moment wonen er meer de 6 miljard mensen op deze wereld. Kan de kerk deze groei bijhouden? Gevolg is dat veel zendingsorganisaties richten zich meer en meer op onbereikte volken.
• Er is een technologische revolutie gaande. Mobieltjes, sms, internet, msn, skype, breedband tv, enz. De jongere generatie heeft er geen moeite mee. Ook de kerk zal gebruik moeten maken van technologische mogelijkheden, wil ze de taal van de straat blijven spreken. Technologie heeft veel mogelijkheden, bijvoorbeeld kan internet in gesloten landen gebruikt worden om mensen te bereiken met Gods liefde. Vertrouwen op Gods wijsheid is van essentieel belang.
• Er is sprake van een informatie-explosie. Informatie is beschikbaar voor iedereen op elk gewenst moment. Informatie is niet altijd informatief. Christenen moeten informatie leren filteren, zodat ze daarmee mensen en de maatschappij leren begrijpen.
• Er is sprake van "hypermodernisme". McManus spreekt niet zozeer van postmodernisme. Met deze term wil hij aanduiden dat de samenleving steeds sneller tempo verandert. Dat hoeft geen bedreiging te zijn, maar het kost de kerk wel inspanning om bij te blijven. McManus zegt dat we leven in een tijd van "misschien". Misschien doe ik dat, misschien denk is zo, enz. Ik citeer McManus:
  
  Where once modernity was seen as the enemy of the church, today it seems that Christian thinkers run to modernity's side to find protection from what is hidden behind the shadows of the postmodern world.
  
  
  

Visie voor de toekomst in Cedar Ridge Community Church

Als de ene voorganger de andere opvolgt, en de vertrekkende voorganger is iemand met veel aanzien, dat is het moeilijk voor de komende voorganger om de draad op te pakken. In deze toespraken wordt een proces uit de doeken gedaan om dat te versoepelen. Met name de reactie's van leiders uit de gemeente spreken mij gelweldig aan.

Deze MP3 zijn het luisteren meer dan waard. Mede omdat ze een kijkje geven in de keuken van een andere gemeente en dat gebeurt niet zo vaak.

http://crcctalks.blogspot.com/2006/05/leaders-connection-part-1.html

http://crcctalks.blogspot.com/2006/05/leaders-connection-part-2.html

http://crcctalks.blogspot.com/2006/05/leaders-connection-part-3.html

Ze zijn ook te beluisteren via:

http://feeds.feedburner.com/crcctalks

Eschatologie op de VU

Vrijdag was er een studiedag over Eschatologie op de VU. Samen met Joël ging ik daar naar toe. Het was een dag waar flink aan de fundamenten werd geschud. Binnenkort staat de tekst van de toespraken op de site van de VU (http://www.godgeleerdheid.vu.nl/internationaal/index.cfm).

Wat mij bijbleef zijn de het volgende one-liners:

Zwiep: Openbaring is een projectie van de toekomst om het heden te kunnen begrijpen.
Bakker: Openbaring is een martelaarsgeschrift en dient als troost voor vervolging toen en nu.

Klik hier voor een verslag in het Nederlands Dagblad.
Klik hier voor een verslag in het Reformatorisch Dagblad.

Wil je meer lezen over Echatologie in het licht van de Emerging Church, misschien is het boek van Adrew Perriman "The Coming of the Son of Men" iets voor je.

Occultisme op de VU

Ik moet een beetje bijschrijven. Ik heb vorige week veel gedaan, dus er is veel te zeggen. In de eerste plaats ging ik met Arno op woensdag naar een studiedag op de VU die over occultisme ging. Met name ging het over jongeren die eerst onschuldig en later meer onder invloed komen van het kwaad. De beste spreekbeurt was van Evelien van Staalduine die het onderwerp belichtte vanuit het OT en NT. Terecht zei ze dat de terughoudendheid van de bijbel over dit onderwerp groot is. Andere boeken die hier wel veel aandacht voor hadden, zijn niet in de bijbel terecht gekomen.

Ze stelde aan het einde de vraag of demonen persoonlijke of onpersoonlijke machten zijn. Ook Kees van Kooi maakte daarover een opmerking. Hij zei dat we bij de duivel niet kunnen spreken van een persoon. Hij noemde de duivel een misbaksel en een on-persoon. Ik heb dat nog nagevraagd bij Kees en hij maakte daar volgens mij een principe kwestie van. Hij wilde de duivel niet aanspreken aan persoon. Dat geeft hem teveel eer. Ik ben er nog niet uit, omdat de duivel zich vaak op persoonlijke wijze manifesteert. Het is ook mogelijk dat de persoonlijk manifestatie niet wil zeggen dat we met een persoon te maken hebben. De definitie van de term "persoon" wordt dan van belang.

Jammer dat de relatie tussen psychologie en occultisme tijdens deze dag niet uit de verf kwam. De spreekster die hiervoor was gevraagd, kwam met een verhaal over identiteit dat in het geheel niet aansloot bij het onderwerp. Toch is het interessant om juist dat nog een te belichten.

Het bloed stolt in je aderen

Ik leende een tijdje terug een dvd-tje van Marleen van Dieren. De film gaat over een echtpaar die gaat duiken in de oceaan. Maar als ze weer boven komen, is de boot weg waarop ze zaten toen ze kwamen. Urenlang liggen ze in het water. Totdat de haaien komen..... Leuke foto!

Projecten

Twee projecten in Rotterdam die het bekijken echt waard zijn, zijn te volgen op deze websites:

www.xrr-acadamy.nl.
www.servethecity.nl.

Met name deze laatste sluit aan bij een nieuwe trend om meer voor de omgeving te betekenen. Er gaan nog heel veel (jonge) mensen naar landen in de Derde Wereld om huizen, kerken en ziekenhuizen te bouwen. En daar is ook niets mis mee, de mogelijkheden daar zijn nog steeds erg beperkt. Maar door de terugtrekkende overheid in het openbare leven van Nederland wordt het noodzakelijk om steeds meer in te spelen op de nood dichtbij huis. Dit is een voorbeeld van hoe dat in Rotterdam wordt aangeplakt.

Logisch nadenken

Zoals elk jaar gaan Mariska en ik met Pinksteren naar Opwekking. Zo ook dit jaar. Samen met Huib stapten we rond een uur of half acht de auto in om naar de polder af te reizen. Meestal gaan we voor de ontmoeting, tenminste dat zeg ik vaak tegen mensen die me vragen hoe het was. Toch maken we elk jaar wel een dienst mee. Ook dit jaar zaten we in de tent en zongen de nieuwste Opwekkingsliederen mee. Ik had uitgezien naar Ron MacManus. Ik had hem een paar keer gezien op het internet en was benieuwd wat hij zou brengen in de prediking. Kort gezegd bracht hij een klassieke Pinksterboodschap, niets mis mee natuurlijk. Hij deed een oproep op vervuld te worden met de Heilige Geest. Dat is ook de kern van Pinksteren.

In de tijd van de bijbelschool zat ik nogal eens met gekromde tenen naar een dergelijk spreekbeurt te luisteren. De hermeneutische regels die ik had geleerd, werden vaak met voeten getreden. In die tijd stond ik met medestudenten in de Zendingstent voor de bijbelschool, dus hadden we alle tijd om de spreekbeurten met elkaar te analyseren. De spreekbeurten waren meestal niet van een hoog niveau.

Ron MacManus deed het een stuk beter, maar ook hij worstelde met de uitlegkundige logica. Op zulke momenten zou ik willen uitroepen dat mensen die voor acht à negenduizend de bijbel uitleggen de moeite moeten nemen studie te maken van de hermeneutiek. Helaas doen mensen uit de evangelische - en met name pinkstergroepen dat maar weinig. Dat lijkt mij nogal treurig. In de tijd van Paulus, die toch niet één van de domsten was, controleerden men in Berea of dat wat hij schreef en zei wel juist was. Als we dat met sommige evangelisch – en pinksterpredikers zouden doen, dan zouden ze geen voldoende halen.

Emerging church (1)

Verschillende mensen hebben mij gevraagd wat ik ga doen tijdens mijn studieverlof. Meestal zeg ik dan dat ik onderzoek ga doen naar nieuwe kerkvormen. En dat is ook zo, maar het is nog iets specifieker. Ik wil onderzoeken waar de "emerging church" movement voor staat. In het boek "The younger Evangelicals" beschrijft Robert Webber een aantal kenmerken van deze beweging. Hij maakt onderscheid tussen het Willow model en het "emerging" model. Willow nodigt mensen uit om naar de diensten te komen; deze diensten zijn laag drempelig en "seeker sensitive". Ze willen niet-gelovige gasten kennis laten maken met het christelijk geloof. Willow heeft een bedrijfsmatig karakter met een strakke hierarchie met een "directeur" aan het hoofd. Leiderschap in het bedrijfsleven en in Willow verschillen niet veel van elkaar. Ik generaliseer nu erg, maar de ruwe schets geeft wel de essentie aan.

De "younger evangelicals" zien de kerk als een missionaire gemeenschap waarbij elke bezoeker een dienende bediening heeft. De gemeenschap is een missionaire beweging, het is het DNA van de gemeente. Frost en Hirsch verwoorden dit verschil "The shaping of things to come" in twee termen: (1) attractional en (2) incarnational. Met de eerste term willen ze zeggen dat veel gemeenten mensen uitnodigen naar de diensten op zondag (Willow model). De diensten zijn zo ingericht dat ze de drempel voor nieuwkomers zo laag mogelijk houden.

Wat willen zij zeggen over "incarnational"?

For us the Incarnation is an absolutely fundamental doctrine, not just as an irreducible part of the Christian confession, but also as a theological prism trough which we view our entrire missional tast in the world. So when we talk of incarnational mission, we hope to, in some real way, directly draw inspiration and motivation from that unique act whereby God entered into our world and into the human condition in the person of Jesus Christ.

Jezus Christus is het voorbeeld. De kerk moet net als Jezus zich indentificeren met de maatschappij waarin ze is geplaatst. De kerk is geen ontvangende, maar een gezonden gemeenschap. Ze is kerk in de samenleving. Het is van belang de cultuur te leren kennen en in de cultuur de boodschap van Jezus te laten horen.

Studieverlof

Dit is de eerste dag van mijn studieverlof. Er ligt nog wel wat werk, maar dat probeer ik vandaag af te ronden. Ik ga me 2 maanden verdiepen in de "Emerging church". In Nederland zegt dat heel weinig mensen iets, maar het is een beweging die met name in de VS en Engeland voet aan de grond krijgt. Ik leg nog wel uit wat deze beweging precies wil en wat de kenmerken zijn.

Nu nog even een aantal zaken wegwerken van mijn bureau!

Da Vinci Code

Ik ben gisteravond naar de film geweest. Als theoloog moet je de Da Vinci Code hebben gezien. Vind ik. Dus toog ik naar Rotterdam, want het schermpje in Gouda is me toch te klein. Ik hou van wat meer vierkante meters scherm voor mij geld. De opkomst viel mee. Ik had al een boek meegenomen om de tijd tot de volgende voorstelling te overbruggen, omdat ik dacht dat ik te laat zou zijn. Dat bleek niet jet gaval. Met storing en al in het computersysteem van Pathe, mocht ik er zo in. Wat vond ik van de film?

Op zich was het spannend, maar dat is een film al gauw in mijn ogen. Daarnaast was het allemaal nogal vlak. Ik heb Tom Hanks toch beter zien spelen. Soms was het een beetje te gemaakt allemaal. Als theoloog kromden mijn tenen soms in mijn schoenen. Natuurlijk weet ik dat Dan Brown iets anders denkt over het ontstaan van het christendom. Maar dat had ik al een jaar geleden in het boek gelezen. Nu ik het zag en acteurs nogmaals hoorde uitspreken, was het nog ongeloofwaardiger. Sommige dingen waren gewoon kletspraat. Ik begrijp dat wanneer je weinig van kerkgeschiedenis weet, dat je het allemaal zou kunnen aannemen als zoete koek. Maar als je iets heb meegekregen van de eerste eeuwen van het christendom, dan is deze film pure geschiedvervalsing.

Als voorbeeld wordt in de film en in het boek het concilie van Nicea (325) aangehaald. Daar zou Constantijn het christendom tot dominante godsdienst hebben gemaakt en een soort orthodoxe scheiding hebben gemaakt tussen dat wat wel en dat wat niet geloofd mocht worden. Dit concilie was een vergadering tussen christenen om te spreken o.a. over de natuur van Jezus. Er werden geen uitspraken gedaan over de relatie tussen "heidenen" en christenen, zoals Brown laat weten.

De film spreekt ook over de evangeliën. Alle evangeliën die niet aan de orthodoxe eis voldeden, werden buitengesloten. De evangeliën die we nu kennen, werden gezaghebbend. Daarmee werd onder andere het vrouwelijke uit de kerk gebannen. Immers in die evangeliën komt de vermeende relatie tussen Jezus en Maria Magdalena voor. Dit is niet waar. De evangeliën die we nu kennen, waren heel vroeg al gezaghebbend geworden en niet pas 300 jaar later. Als je de andere, vaak op veel fantasie gebaseerde evangeliën leest, dan begrijp je waarom. Het recent in het nieuws gekomen Evangelie van Judas past in dit genre dat behoort tot het gnostisme, een afwijkende stroming die in de eerste eeuw dergelijke werken voortbracht. Het zou eerlijk zijn om zo'n evangelie eens in het geheel te lezen en niet alleen de passages te gebruiken die "passen" bij de argumentatie. De haren rijzen he te berge als je sommigen hoort spreken over de vrouw. Helemaal geen vrouw-vriendelijke lectuur, zoals Brown lijkt te zeggen.

Verder zijn er verschillende andere missers is de film aanwezig. Een film die je moet zien om te ontdekken waar zoveel mensen naar willen kijken. Ook een film die de plank volledig misslaat.

Meer weten? Een paar websites met info:

• Leadership-U
• To the Source
• Christianity today
• The life
  

Breng veerkracht in je leven – Gordon MacDonald

Het boek dat Gordon MacDonald heeft geschreven is gebaseerd op ervaring. Het is dus geen studeerkamer kennis, maar is doorleefd. Het is een boek dat in de kern zegt: houdt vol, geef niet op. De eerste die dat tegen MacDonald zei was zijn atletiekcoach op de middelbare school. MacDonald was een niet onverdienstelijke hardloper. Zijn coach zag in hem een winnaar en maakte een trainingsplan dat op de dag nauwkeurig aangaf wat hij moest doen, wilde hij de eerste plaats halen op een atletiektoernooi. Het boek is aan deze ervaring opgehangen. Het was zijn coach die hem aanwijzingen gaf om niet te stoppen, maar het doel voor ogen te houden. Omdat MacDonald in zijn leven flink aan de grond heeft gezeten als voorganger toen hij net de dertig gepasseerd was, weet hij hoe het voelt om geen veerkracht te ervaren.

Die momenten hebben we allemaal wel eens. Het lukt niet, mensen werken niet mee, het groeit je boven het hoofd, noem het maar op. Het opvallende is dat hij niet een “how-to-do” boek schrijft. Dus geen raad om in dergelijke situaties het hoofd boven water te houden. En dat vindt ik het mooie aan dit boek. Het is geen handboek met tips. Hij beschrijft het karakter van mensen die in staat zijn om vol te houden. Hij spreekt dan ook niet over veerkracht op moeilijke momenten, maar over veerkrachtige mensen. Zoals ik zijn boek opvat is veerkracht iets dat je moet leren en waarin je kunt groeien.

Het boek is vlot geschreven en roept veel op. Het raadt aan om niet je omgeving, maar jezelf een spiegel voor te houden. Het is met name geschikt voor mensen die de drukte op zich af zien komen en dreigen daarin te verdrinken. Voor hen heeft MacDonald heel wat te zeggen. Eigenlijk zou je alles wat MacDonald schrijft, moeten lezen. En daar hoort dit boek zeker bij.

To remember......

People came together in Church on Sunday morning to celebrate the community that they had the rest of the week, people now come to church on Sunday morning to find the community that they don't have the rest of the week.

The word myself does not appear in the Gospels.

I am because we are.

Against the flow!

In hoeverre moet de kerk aansluiten bij de cultuur? Dit probleem houdt de kerk de laatste decennia met name bezig. Waarom? Ik denk dat dat komt doordat de kerk naar de marge wordt gedrukt. De kerk moet daardoor positie kiezen. Zo kan de cultuur als uitgangspunt genomen worden. De kerk sluit naadloos aan bij veranderingen die zich rondom voordoen. De eigenheid van de kerk komt daardoor wel onder spanning te staan. Aan de andere kant is de kerk een "Resident Aliens". Dat wil zeggen dat de kerk tegenover de cultuur staat. De kerk is totaal anders en degenen die een kerk bezoeken moeten daar ook rekening mee houden.

Henk de Roest grijpt daarbij terug op de eerste eeuwen. De kerk ontstond in een niet-kerkelijke omgeving. Er ontstaan met name kleine christelijke groepen. In deze omgeving hadden de eerste christenen geen eigen gebouwen, maar gebruiken de "maaltijd aan huis". Mensen die Jezus volgen werden direct een gemeenschap.

Ik denk dat dat een aanwoord is op het gemeente zijn in deze postmoderne cultuur. De gemeenschap garandeert dat het kerk-zijn uniek is. Ze is uniek omdat de gemeenschap gevormd wordt door de aanwezigheid van Christus. Daardoor zijn ze anders en moeten ze ook anders zijn. Omdat Jezus anders is. Aan de andere kant stellen ze zich open. Openheid verreist kennis van de omgeving. Zonder contact zal openheid een lege huls zijn. Ik denk dat op deze manier de kerk als kleine gemeenschap kan overleven in deze postmoderne cultuur. De raakt haar eigenheid niet kwijt, maar is wel in staat zich te beweging in de wereld van vandaag de dag.

Daarbij komt dat de betrokkenheid van de deelnemers toeneemt. Doordat ze zichtbaar deelnemen aan het functioneren van het geheel, zullen mensen sneller oog krijgen voor de eigen groep en de omgeving. Het blijkt steeds weer opnieuw dat kleine groepen krachtig kunnen werken in de omgeving. De kerk in de eerste eeuw is het zichtbare bewijs.

En de wind steekt op!

Ik lees met name angelsaksische gemeenteopbouw literatuur. De oorzaak daarvan is niet zozeer de voorkeur voor de Engelse taal. De reden is het gebrek aan goede boeken in het Nederlandse taalgebied. Ik de afgelopen tijd kwam ik één boek tegen dat boven de rest uitsteekt: "En de wind steekt op" van Henk de Roest.

Ik probeer de komende week een aantal hoogtepunten uit dit boek de revue te laten passeren. Houd deze blog reeks in de gaten, er komen interessante gedachten voorbij.

Dansen met God

Dit verhaal van Brain McLaren las ik op een blog van Emergent US:

We walked down to the "Circular Quay" where the famous Sydney Opera House is situated. Across from the Opera House is a district called "The Rocks" - full of shops, sidewalk booths, etc. It was a perfect summer day, beautiful breeze, blue sky, sailboats filling the bay behind us. A jazz group was playing on a stage in a courtyard, and we got something to eat and enjoyed their music. A middle-aged couple got up and started dancing - they were amazing! Then an old lady got up, then an old man, and soon there were half-a-dozen people spontaneously dancing to this beautiful music - blues, swing, etc.

Near the stage, I noticed a five or six year old boy who appeared mentally handicapped. He was absolutely entranced with the music. He put up a fist to his mouth as if it were a trumpet and pretended to play it with his other hand. Soon, without realizing it, he had moved out beside the stage. His eyes were closed and he was playing his heart out on his imaginary trumpet. The sax player noticed this, and the hopped off the stage and stood beside the young guy. When he opened his eyes, the sax player started dancing around as he played and the little boy followed his lead. Then the trumpet player saw them, and he came down. The little boy in between the two musicians ... "playing" and dancing in an obvious state of ecstasy - the audience started applauding and I know my eyes were overflowing with tears to see something so beautiful and spontaneous and glorious.

Then I looked back to where the boy had been, and his grandfather was standing there in obvious delight to see his grandson so happy. I leaned over to Grace and whispered, "It's a glimpse of the kingdom of God."

Waarom spreekt mij dit aan? Deze maanden heb ik gewerkt aan een scriptie waarin de triniteit wordt voorgesteld als een beweging tussen de verschillende goddelijke personen. Jezus nodigt ons uit deel te nemen aan deze goddelijke dans. In de gebeurtenis wordt dit wel heel erg letterlijk zichtbaar.

Boos

Ik ben verontwaardigd, boos. Niet dat ik dat zo laat merken. Het is iets van binnen. Vandaag las ik het boek van Jan Siebelink uit. Het kaft straalt de sfeer van de inhoud uit. Donker. Zwart. Het boek gaat over het leven en gezin van Siebelink in de eerste helft van zijn leven. Jan's vader was een Paauwiaan. Een gelovige van het donkere soort. Als er al van een gelovige gesproken mocht worden als je de leer van Paauwe tot canonieke status verheven had. Nu ik aan het einde ben gekomen lijkt deze wijze van geloven veel op de Islam. Je bent nooit zeker van je heil en je moet ontzettend veel doen om bij God in een goed blaadje te komen. En zelfs dan kan God op een slecht moment zeggen dat het toch niet doorgaat. Resultaat: branden in de hel tot in der eeuwigheden.

Wat me het meest aangreep was de wijze waarop men onhecht werd van de geliefden die erom heen leefden. De moeder van Siebelink moest veel opofferen, omdat haar man stad en land afreisde om de ware leer tot zich te nemen. Hemelschreiend is het als een kind van drie om zijn vader schreeuwt, maar vader geen thuis geeft omdat hij naar de volgende bijeenkomst moet om zijn verlossing te bevestigen. Het is met dat kind in het boek niet meer goed gekomen. Dronken komt hij thuis als vader probeert Gods genade te ervaren en in dat pogen, met een stel hemelbestormers om zijn bed, de geest geeft.

De kerk is verdorven. Buiten de kerk is het heil. De kerk is een werktuig van satan. Daar leert men vals. De predikers en hun leer die de geest van de mens in gevangeschap houdt, die leer is waarheid.

Tot op het sterfbed worstelt de vader tussen geloof en gezin. Vrouw en kinderen staan machteloos te kijken als de zwarte predikers, die de wereld geestelijk al hebben verlaten, de genade uit de hemel bidden. Uiteindelijk is dit geloof een werkgeloof. Steeds weer opnieuw moet bewezen worden dat men is uitverkoren. Daarmee verschilt men niet van de RK-kerk, die men in haar wezen zo verfoeit.

De leer staat boven de bijbel. Allegorese is de manier van bijbel benadering. De groep, er zijn nog steeds aanhangers, hebben niet zoveel begrepen van de boodschap van de bijbel en de genade van God. Moge God in zijn onmetelijke genade ooit deze mensen tot het inzicht brengen dat genade onverdiende gunst is. Het enige wat wij moeten doen is dankjewel zeggen. Dat is genade. Meer kunnen we ook niet.

Echter de genade bewijzen? Waarom? Er is hoop, ook voor Paauwianen.

Body and Spirit

Plato en zijn volgelingen hadden het niet zo op het lichaam. Het lichaam was een verpakking waar je je zo snel mogelijk van moest ontdoen. De geest, het denkvermogen, daar ging het om. Benadert het christendom het lichaam op dezelfde manier? Paulus heeft het in Rom7 over het lichaam des doods (NBG). Is ons lichaam alleen maar slecht? Is Paulus ook een platonist?

Hoe kom is hier op? Ik was gisteravond bij Rik Zutphen (Skinfiltr8r). Een aantal van onze kerk waren daar ook om onze kunstzinnige kant te verkennen. Tenminste, ik verkende mijn kunstzinnige kant. Nu, dat van dat lichaam en de geest heeft mij aan het denken gezet. In een van Rik's teksten kwam dat voor: "a free spirit chained to my body". Natuurlijk herken ik ook wel iets van Paulus. Hij deed dingen die hij niet wilde doen en toch deed. Is het lichaam daarom een cel van de vrije geest? Volgens mij is een mens pas volledig mens als lichaam en geest samen zijn. Daarom is er de hoop op een nieuw lichaam. In de hemel zijn we volgens mij geen vrije geest, maar vrije mensen, met een lichaam. Het lichaam wordt een cel als we Rom7 lezen en dan stoppen en het daarbij laten. Ik wil Rom7 lezen door de bril van Rom8. Lees Rom8:13. Het eindigt met leven, met hoop en met de mogelijkheid op verandering.

De WC krijgt een upgrade

Iedereen die bij ons wel eens de WC heeft bezocht weet dat wanneer hij/zij de deur opendoet, teruggaat in de tijd. Het bloemetjesbehang uit de jaren 60 en het trekkoort van de stortbak heeft menigeen het hoofd doen schudden. Als het water weer eens niet door de pijp naar beneden wilde lopen en de persoon in kwestie de bak bijna van de muur trok, riepen we vaak vanuit de kamer dat er wat vaker getrokken moest worden. Een beetje genant voor degene die probeerde de WC-pot leeg te krijgen met 7 liter water en waarbij het niet lukte.

Dat is nu over, hoop ik. Ons WC krijgt een upgrade. Ingebouwde reservoir, zwevende pot, nieuwe tegeltje en zelfs een fonteintje om je handen te wassen.

Jammer wel voor het bloemetjesbehang. Ik ga het nog missen. Ik heb er maar een foto van gemaakt. Kan ik toch zo nu en dan even naar de jaren 60 terug. Maar er is geen probleem meer met het doorspoelen.

Volf op Podcast

Van de Emergent Tehological Coversations met Miroslav Volf in februari is de eerste podcast op het web gezet. Klik hier voor de webpagina waar de mp3 te downloaden is.

Synagoges in de lift

Je zou het niet denken, maar ook Joden zijn bezig hun grenzen te verleggen. Lees maar eens hun ideeën over synagoge-zijn. Dezelfde speerpunten komen langs die wij ook kiezen bij ons kerk zijn. Ze hebben zelfs contact met "emerging church" leiders in de VS. Ik hoop dat ze het dan ook over Jezus hebben. Ook een Jood!

Heilig! (CAMA deel 4)

Naast de opwekingsbeweging is Simpson en de CAMA beïnvloed door de heiligingsbewegingen in het midden van de 19de eeuw. Wesley heeft de nadruk gelegd op heiliging. Zijn methodische werkwijze leidde naar een verkapt perfectionisme. Dit was ook te zien bij o.a. Charles Finney. Simpson heeft dit steeds naast zich neer gelegd. Wel heeft hij de nadrukken opgenomen in het logo: Jezus is onze Heiligmaker. Voor hem stond heiliging steeds in het teken van de persoon van Jezus. Als een gelovige Jezus werkelijk volgt en zich in zijn dienst stelt, dan kan heiliging niet uitblijven. Simpson heeft zich verzet tegen werkheiligheid, die de genade van God niet volledig onderkent.

De Heiligingsbeweging ontstond na de burgeroorlog als een reactie op een golf van secularisatie, immoraliteit en godsdienstige onverschilligheid. Pierard zegt over de CAMA:

The Christian and Missionary Alliance with its empasis on Christ as Saviour, Sanctifier, Healer, and coming King has an affinity with the Wesleyan movement, and its two most prominent thinkers, A. B. Simpson and A. W. Tozer, are widely read in Holiness circles, but it never accepted the doctrine of the eradication of sin.

Perfectie zullen in dit leven niet bereiken. Daarin was Simpson realist.

Miroslav Volf: theoloog van de sociale triniteit

Volf is voormalig Kroaat en zoon van een pinkstervoorganger. Vijftien jaar geleden emigreerde hij naar de Verenigde Staten en doceert nu Systematische Theologie aan Yale Divinity School. Zijn interesse gaat uit naar het raakvlak van geloof en dagelijks leven.

Eén van de meest toonaangevende boeken die Volf heeft geschreven in “After our likeness”. Daarin legt hij een systematische basis voor de ecclesiologie. Volf is een voorvechter van de “Free church movement” en sociale trinitarische ecclesiologie. Deze denkrichting een groep samenkomende gelovigen als de basis van de kerk. Zij maken een groep mensen tot een kerk. Dit is het meest in het oog springende kenmerk. Elke gelovige kan vrij tot God gaan, er is geen middelaar nodig om zeker te zijn van redding. In de Rooms Katholieke kerk is die middelaar wel nodig in de vorm van een priester of bisschop. Dit is van belang, omdat hij in discussie gaat met John Zizioulas (een orthodoxe theoloog) en Joseph Ratzinger (de huidige Paus). Een tweede kenmerk is dat het aansluiten bij een kerk vrijwillig is. Een gelovige wordt niet automatisch opgenomen in de kerk, daaraan gaan een wilsbeslissing aan vooraf. Dit gaat terug op het sociale begrip “voluntary contractualism”. Mensen kiezen zich een weg naar binnen. Afspraken bepalen op welke wijzen iemand deel gaat uitmaken van een geroep gelovigen. Volf verdedigt deze twee stellingen. Hij benadert de kerk van boven (stelling 1) en van beneden (stelling 2). Wezenlijk is het besef dat het wezen van God vooraf gaat aan het wezen van de kerk. Daar zoekt hij zijn grondslag.

Volf bouwt een Free Church ecclesiologie op vanuit de sociale triniteitleer. Deze visie op de triniteit gaat er vanuit dat de eenheid en de verscheidenheid van de goddelijke personen wordt gewaarborgd door relaties. Hij grijpt terug op de Cappadocische Vaders die de triniteit verwoorden door het Griekse begrip: perichorese. Het woord betekent letterlijk “rond elkaar draaien” of “rond elkaar bewegen”. Zij zagen de triniteit als een dynamische eenheid. Elke goddelijke persoon maakt ruimte voor de andere persoon en zo ontstaat een goddelijke beweging. De eenheid tussen de goddelijke personen wordt gegarandeerd door de wederzijdse relaties die het wezen van de godheid vormen. De eigenheid van de goddelijke personen maakt dat de verscheidenheid zichtbaar is. Verscheidenheid is een voorwaarde, anders zijn relaties niet mogelijk. Twee volledig identieke personen kunnen geen relatie met elkaar aangaan. Er is dan geen zichtbaar onderscheid, zodat een relatie niet mogelijk is.

Dit trinitarisch beeld staat model voor de ecclesiologie. De gemeenschap die de goddelijk personen hebben, krijgt vorm in de wijze waarop de kerkelijke gemeenschap wordt opgebouwd. Net zoals de triniteit gemeenschap is, is ook de kerk gemeenschap. Ten eerste is er de gemeenschap met God, ten tweede is er de gemeenschap tussen gelovigen. De soteriologie wordt daarmee gekoppeld aan de ecclesiologie.

De gemeenschap tussen God en de gelovigen komt tot stand door het verlossend werk van Jezus. Hijzelf verbindt Zijn aanwezigheid aan de gelovigen en van daaruit aan de gelovigen die samenkomen. Jezus zegt zelf dat wanneer twee of drie mensen bij elkaar zijn in zijn naam, Hij daar bij zal zijn (Matt18:20). Voor de “Free Church movement” is dit de basis van de kerk. De aanwezigheid van Jezus maakt van een groep gelovigen een kerk. Het bijbelse thema “koinonia” (gemeenschap) met God en medegelovigen is de zichtbare vorm van de gemeenschap die de goddelijke personen met elkaar hebben. Iemand die zich wil aansluiten bij deze gemeenschap moet belijden dat Jezus Verlosser en Heer is van zijn of haar leven. Door de nadruk op de gemeenschap is dit niet een individuele actie, maar een geloofsdaad die gedaan wordt temidden van andere gelovigen. Geloof wordt in gemeenschap beleefd. Daarbij gaat de gelovige niet op in de gemeenschap, maar wordt de gemeenschap ook niet buitengesloten. Gelovigen zijn afhankelijk van elkaar, omdat de Geest hen samenbindt op basis van het werk van Jezus.

Ik noem drie gevolgen die van belang zijn als gemeenschap de grondslag is van een kerk:

1. Een kerkstructuur op basis van gemeenschap kent geen hiërarchisch structuur zoals in veel “marktgerichte” kerken (Willow, Saddleback). Als er sprake is van ambten, dan dienen zij alleen de gemeenschap. Leiderschap is dienend leiderschap, omdat zij gemeenschap tussen mensen tot stand brengt. Een gemeenschap is relatie gericht. Elke activiteit in de gemeenschap steunt daarom de gemeenschap. De gemeenschap is policentrisch. Dat wil zeggen dat de “macht” niet centraal wordt beleefd, maar de gaven en talenten door de hele gemeenschap worden voortgebracht. De kerk steunt op het priesterschap van alle gelovigen.

2. De sacramenten horen niet tot het esse van de kerk, maar tot het bene esse. De aanwezigheid van Jezus gaat aan de sacramenten vooraf. Zij zijn een geloofsdaad en verwijzen naar Hem. De sacramenten stellen Jezus niet present zoals in de Rooms Katholieke kerk, waar ze middel zijn tot het ontvangen van de genade. Sacramenten zijn een teken van de ontvangen genade. De doop is het teken van de genade ontvangst in de wedergeboorte. Het avondmaal herdenkt de dood van Jezus die genade mogelijk maakt.

3. De plaatselijke gemeente is de basis voor de wereldwijde kerk die over tijd en eeuwigheid gaat De kerk komt samen op een plaats en een tijdstip. Dat hoeft niet altijd op zondagochtend te zijn. Het gaat immers om gelovigen waar Jezus bij aanwezig is. De universele kerk is een gemeenschap van gemeenschappen. De lokale gemeente gaat aan de universele gemeente vooraf.

Deze basis zal eerder aansluiten bij een gefragmenteerde en individualistische samenleving waar mensen op zoek zijn naar warmte en aandacht. Deze kerk vorm zal nadruk leggen op de ontmoeting in kleinere groepen waar gemeenschap beter tot uitdrukking komt. De ideeën van Volf roepen om verdere uitwerking in de westerse samenleving. Iedere kerkelijk werker die zijn doelgroep zoekt in de westerse samenleving kan niet om deze opmerkingen heen.

Preken met pit (CAMA deel 3)

De andere grote opwekkingsprediker was George Whitefield. Hij was een anglicaan en een goede bekende van John Wesley. De broers Wesley en Whitefield waren de oprichters van de Holy Club. Het was een groep jonge christenen die hun geloof serieus namen en een methodische benadering hadden van het christendom. Whitefield reist meedere malen naar Noord Amerika. Zijn tweede reis van 1739-41 is waarschijnlijk het meest aansprekend. De roem van zijn preken was hem al voorgegaan. Zijn nadruk op bekering en wedergeboorte trok vele duizenden mensen aan. Hij sterft tijdens een opwekkingstournee.

Opwekking (CAMA deel 2)

De CAMA is ontstaan in de 19de eeuw. Het geestelijke klimaat van de CAMA heeft haar wortels in o.a. de 1st en 2nd Great Awakening. Aan de 1st Great Awakening zijn de namen van Jonathan Edwards en George Withefield verbonden. Edwards begon zijn bediening in Northhampton in Massachusetts. Hij is bekend om zijn gedegen denkproces en is daarom een van de grootste evangelicale theologen van de Verenigde staten. Twee traktaten van Edwards geven ook vandaag de dag nog veel licht op religieuze verschijnselen: "The distinguishing marks of a work of the Spirit of God" en "A treatise on the religious affections".

Kijk hier voor een overzicht van zijn leven.
Kijk hier voor een overzicht van zijn geschriften.

Edwards koppelt de theologie aan praktisch christendom. Simpson lijkt daarin op Edwards. Simpson is niet iemand die lange theologische referaten houdt. Hij is meer de pragmatist die via een preek mensen aanzet om zich in te zetten voor het Koninkrijk van God.

Tijdens het leven van Edwards vinden er opwekkingen plaats in 1734 en van 1740-41. Veel mensen kwamen tot geloof en waren diep onder de indruk van hun eigen zonde. Edwards schrijft tegen de geestelijke excessen die voorkomen. Ervaringen zijn geen voorwaarde voor een werkelijke bekering. Het zijn geen bewijzen dat de Geest werkt of niet werkt. Vrucht moet uitwijzen of iemand werkelijk is aangeraakt door de Geest van God. Edwards doceert op latere leeftijd aan Yale. Daar worden op dit moment al zijn geschriften in een kritische uitgave uitgegeven.

De volgende keer komt Whitefield aan bod.

Herhalende geschiedenis (CAMA deel 1)

De geschiedenis herhaalt zich steeds weer. Het is moeilijk om vanuit het verleden lessen te trekken, zodat fouten niet opnieuw worden gemaakt. Dat dit wel gebeurt, komt door de onjuiste redenering dat dat wat we nu meemaken nieuw is. En dat komt weer doordat we de geschiedenis niet kennen. Henk Bakker legt in zijn laatste boek "Zij hebben lief, maar worden vervolgd" haarfijn uit hoe gebeurtenissen uit de eerste eeuwen van de kerk gelegd kunnen worden op verschijnselen die nu plaatsvinden. Deze verbinding is bijna griezelig. En toch nemen we volgens mij te weinig tijd om het verleden te leren kennen. Alleen door het verleden te kennen, weten in wezen de bestaansgrond van de kerk in haar volheid. Dat geeft stabiliteit.

Voor de CAMA gemeenten in Nederland betekent het kennis nemen van het gedachtegoed van Simpson en zijn opvolgers. Zij hebben de CAMA gemaakt tot wat het nu is. Er zijn zaken veranderd sinds dien. We denken nu over een aantal onderwerpen iets genuanceerder dan Simpson dacht. Maar juist deze laatste uitspraak kan alleen gemaakt worden als we weten wat Simpson heeft gezegd en geschreven. We kunnen heel veel leren van wat hij deed en hoe hij dacht. Ik pleit dan ook voor een herontdekking van de ontstaansgeschiedenis van de CAMA: wereldwijd en ook in Nederland.

De radicale Paulus

Het hart van de mens moet ruimer worden. Het is vaak te donker en te eng (2Kor6:11).

Vorm geen verbindingen met degene die zich tegenover God opstellen (2Kor6:14).

Degene die hopen op Gods toekomstige redding in de toekomst reinigen zich in het heden (2Kor7:1).

Het heeft even geduurd

Het heeft even geduurd voordat ik de pen weer heb opgepakt. De begrafenis van ons neefje heeft veel losgemaakt. Niet alleen bij mijn broer, maar ook bij ons. Het laat je niet los. De rouwkaart zal nog wel een tijdje blijven hangen. We missen hem. Ook al wonen we op grote afstand, ergens van binnen zit een gat.

Ik ben bezig een bijbelstudie voor te bereiden. Paulus! Geniale man die ging 300% voor zijn God. Alles stelt hij in dienst van het evangelie. Niets is hem teveel. Dat spreekt me aan, maar het is ook spannend. Ik heb soms wel eens enige reserve, die hij blijkbaar in het geheel niet had. Ik ga verder....

Daarom verliezen wij de moed niet!

Op dinsdag 3 januari 2006 overleed in de ochtend ons neefje Daniël op 6 jarige leeftijd. Op dergelijke momenten staat je leven even stil. Stil bij de dood en ook bij de eeuwigheid.

We herdenken hem in dit leven in liefde en zien uit in verwachting tot dat moment aanbreekt dat we elkaar weer zullen terug zien.

Daarom verliezen wij de moed niet! (2 Kor 4:16) Een tekst die in een dergelijk verband bijzondere waarde krijgt. Want daarvoor zegt Paulus dat Jezus ons in de toekomst zal opwekken en voor Zich zal stellen. Het is onze troost dat ook Daniël daar bij zal zijn!

Twee of drie mensen?

Jezus zegt dat wanneer twee of drie mensen in Zijn naam bij elkaar komen dat Hij daar zelf bij aanwezig zal zijn. Dat roept de vraag op of er kerken nodig zijn waar meer dan drie mensen bij elkaar komen. Het gevoel deel uit te maken van een groep gelovigen wordt verwoord vandaag de dag door de uitspraak: Wij gaan naar de kerk! Iemand die deze uitspraak doet, heeft niet begrepen wat de kerk eigenlijk is. Wanneer iemand zegt "wij gaan naar de kerk" dan is er onbedoeld sprake van twee groepen: de kerk en de bezoeker. Maar in wezen is er geen sprake van twee onderscheiden groepen in de kerk. De bezoeker en de kerk zijn één! Het zou juister zijn te zeggen: de kerk komt samen! Deze uitspraak duidt er op dat gelovigen samen komen, waar degene die erbij aangesloten is, er één van is. Dat kan ook met twee of drie mensen.