Voorwaarden om kerk te zijn

In het de theologie is in het verleden veel nagedacht over de basis van de kerk. Wanneer spreek je van een kerk? Deze vraag is vanuit twee inzichten benaderd:

1. Vanuit het wezen van de kerk.
2. Vanuit de kenmerken of essentiële eigenschappen van de kerk.
   

Hier kijk ik naar punt 2. Eén van deze kenmerken vanuit de geschiedenis zijn de notae ecclesiae. Voor de reformtorische onder ons zullen ze bekend zijn. Ze worden vaak voorgelezen in de eredienst op zondag. Deze kenmerken komen voor in de geloofsbelijdenis van Nicea, die is vastgelegd op het gelijknamige concilie in 325:

Ik geloof in de éne, heilige, katholieke en apostolische Kerk.

1. Er is één kerk. Zij ervaart haar eenheid in het samenbindende werk van de Heilige Geest.
2. De kerk is heilig. Het woord heilig heeft een moreel karakter. Ze kerk laat in haar wezen en gedrag zien dat de kerk is van Jezus. Maar ze ik ook apart gezet van de wereld om haar heen. Er is een scheiding tussen kerk en wereld.
   
3. De kerk is katholiek of algemeen. Dat wil zeggen dat de kerk een universeel karakter heeft. Het slaat niet op de Rooms Katholieke kerk.
4. De kerk is apostolisch. Zij is gezonden in de wereld, zoals Jezus gezonden is in de wereld.
   

Voor veel denkers is deze basis te smal. Snyder zet er in het boek "Evangelical Ecclesiology" een aantal dynamische aspecten tegenover. Hij zegt:

1. De kerk is divers en één. De kerk is één, maar mensen van verschillende pluimage maken er deel vanuit.
   
2. De kerk is charismatisch en heilig. De Geest die heilig is, geeft ook geestelijke gaven aan de mensen. Snyder zegt dat deze gaven pas goed tot zijn recht komen als de vrucht van de Geest aanwezig is.
   
3. De kerk is lokaal aanwezig en contextueel en katholiek. De kerk is niet alleen algemeen, maar sluit zich ook aan bij de lokale situatie en leefomgeving.
   
4. De kerk is profetisch en apostolisch. Apostelen houden zich bezig met het opbouwen van de kerk. Profeten inspireren, moedigen aan of spreken oordelend.

Snyder geeft de notae ecclesiae meer dynamiek mee. Op deze wijze kunnen we meerdere lijsten maken met kenmerken. Ik kies een andere insteek. Volgens mij moeten we beginnen bij het wezen van de kerk. Dat is onderwerp van een volgend item.