The new christians (2)

Kan een "emerging church" verschillende christelijke smaken in zich opnemen? Ja, zegt Tony Jones, want dat is Generous Orthodoxy (zie het boek van McLaren). Deze openheid zet de eigen theologische overtuiging op spanning. Het laat andere overtuigingen toe, zonder dat het bedreigend is.

Volgens Jones heeft het conservatieve smaldeel een te beperkte blik gehad. Het milieu, racisme of dierenrechten werden als snel in een liberaal hokje geplaatst.

Jones zoekt naar de derde weg. Niet liberaal. Niet conservatief evangelisch. Wat dan wel?

Het is de vraag of dat "emergent" is. Ik hoop daar achter te komen. Een zekere Anthony heeft bij "emergent" wel een aantal antwoorden gevonden, die hij niet vond in de pinkstergemeente waartoe hij behoorde.

1. "what I see in the emergent church are the conseptual tools and practices that break out of that imperialistic past."
2. "and second is the notion of friendship."

Kunnen we deze twee punten koppelen aan de Nederlandse situatie? Ja en nee. Het evangelicale smaldeel in Nederland kent niet de extreme vormen die het wel kent in de VS (Henk Binnendijk vergelijk ik even niet met Pat Robertson). Ik zie eerder dat de evangelicalen in Nederland niet precies weten wie ze nu eigenlijk zijn en waar ze voor staan. Volgens mij zitten ze in een geweldig identiteitscrisis. Dat doet mij pijn. Ik herken mij in het tweede punt. Ook in Nederland ontstaat een netwerk van jonge (van geest) gemeentebouwers uit allerlei kerkelijke achtergronden. Ze vinden elkaar vanuit een bewogen missionair hart. Er ontstaan via bijeenkomsten en blogs vriendschappen. Ik waardeer deze ontwikkeling enorm.

Iets voor Nathan?

Veel opwekkingsliederen kloppen niet

Dit is de tijd van Elia, Mozes, Ezechiël, David? (opw570)
Als je de tekst goed op je laat inwerken, moet je tot de erkenning komen dat de tekst zo cryptisch is dat je niet weet hoe deze tijd er uit ziet.

Heer u bent welkom (opw573)
Dit lied is gebasseerd op een onjuiste theologie. De gemeente is geen gastheer van Jezus, Jezus nodigt uit.

Gelukkig dat een bekende opwekkings-liedjes-schrijver als Matt Redman erkend dat veel "worship" niet klopt. Ben benieuwd of jij er ook zo over denkt.



Gelukkig dat er ook hele goede teksten bij zitten! Laat ik dat vooral niet vergeten.

Fitna

Wie schrijft er deze dagen niet over? Ik dus.

Liturgie en Pasen

Afgelopen week vroeg iemand waarom de donderdag voor Pasen "witte donderdag" wordt genoemd. Eerlijk moest ik bekennen dat ik dat niet wist. Daarom ben ik wat gaan "google-n" om daar achter te komen. Via Wikipedia ontdek je een wereld van oude liturgieën die in de Rooms Katholieke Kerk (RKK) werden gevierd. Ik wist dat natuurlijk wel, maar op een "goede Vrijdag" als deze gaan dergelijke gebruiken sterker voor mij leven. Wanneer het lijden van Jezus in symbolen wordt uitgedrukt, komt het dichterbij. Overigens wordt gesproken van "witte donderdag" omdat de kruisbeelden met een witte doek werden bedekt. In de RKK zien je vaak Jezus hangen aan het kruis. Over dit beeld werd dan die witte doek gelegd.

Eén van de gebruiken die mij aansprak, wil ik kort toelichten. Op "goede Vrijdag" wordt de Godslamp gedoofd als teken van het sterven van Jezus. De Godslamp brandt bij het altaar, ook als er geen mis. Het duidt om de aanwezigheid van Christus, ook als de kerk niet samenkomt. Het doven van de lamp wijst op het moment van Jezus' sterven: Jezus is vanaf dat moment afwezig. Daarna speelt ook het orgel niet meer en wordt er geen zegen uitgesproken. Dat geeft de gelegenheid aan de bezoekers om stil te staan bij het offer van Jezus en om te bidden.

In de "emerging church" is er steeds meer openheid om dergelijk gebruiken in de eigen samenkomsten een plaats te geven. Ik kan begrijpen waarom. Het doven van een lamp kan opeens een licht doen ontsteken in iemands geest. Juist postmoderne mensen zoeken naar dergelijk symbolen om hun gevoelsleven handen en voeten te geven. Leonard Sweet noemt postmoderne mensen "multi-sensory". Het gaat niet alleen om de woord-verkondiging, hij gaat ook om het voelen, ruiken, zien en proeven.

Ik hoop dat juist wanneer het Licht voor drie dagen wordt gedoofd, het licht voor heel veel mensen op deze aarde aangaat!

The new christians (1)

In de komende posts blog ik over het nieuwste boek van Tony Jones: "The new christians". Jones is coördinator van "Emergent" in de Verenigde Staten. Dit boek beschrijft "Emergent" en daarmee ook delen van de "emerging church". Dat maakt het boek voor mij bijvoorbaat interessant.

Het eerste hoofdstuk plaatst Jones de "emerging church" in een kader. In de kern is de "emerging church" in de Verenigde Staten een reactie-beweging. Men reageert op kerkelijke beleving die gekleurd is door het modernisme, terwijl het postmodernisme hand over hand in invloed toeneemt. Met name het conservatieve evangelicalisme moet het ontgelden.

Jones ziet de invloed van het modernisme in twee theologische stromingen terugkomen: het liberalisme en het fundamentalisme. Beide staan als twee polen tegenover elkaar, maar hebben in essentie hetzelfde epistemologische vertrekpunt. De "emerging church" zoekt een "derde weg". Ik hoop in dit boek er achter te komen wat deze derde weg is volgens Jones.

De uitdaging voor de evangelische gemeenten van de 21ste eeuw

Op 12 april organiseert de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven (België) een conferentie onder deze titel. Info op onder deze link. Sprekers: Johan Lukasse, Filip de Cavel, Daniël de Wolf en Patrick Nullens. Voor 16 Euro mag je erbij zijn.

Waaraan meet je geluk af?

Er was eens een vrouw in India die hard moest werken om voor haar gezin brood op de plank te krijgen. Haar man was vroeg aan een ziekte overleden en alles kwam vanaf dat moment op haar schouders terecht. Ze werkte van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Ze pakte alles aan waartoe ze in staat was. Ze verdiende er net genoeg geld mee om het hoofd boven water te houden. Gelukkig had ze kinderen die haar hielpen op allerlei manieren, ook al waren ze nog maar jong. Deze jaren waren zwaar en moeilijk. Soms zag ze het niet meer zitten en wilde ze het wel uitschreeuwen. Maar ze moest door, wat kon ze anders doen? Ze kwam uit een lage kaste en dat betekende dat veel baantjes voor haar geen optie waren. De jaren verstreken, de kinderen werden ouder. Sommige leerden van het doorzettingsvermogen van hun moeder. Ze kregen een kans om naar school te gaan en om te studeren. Zo nu en dan kwam er op het gezicht van de vrouw een kleine glimlach. Het zag ernaar uit dat ze haar kinderen iets blijvends had kunnen meegeven. Door het harde werken was er een band in dat gezin ontstaan. Ze hielpen elkaar op moeilijke momenten. De vrouw werd ouder. Werken werd moeilijker. Werken werd een last en op een moment ging het gewoon niet meer. Ze was oud en versleten. Toch was ze niet alleen, ze woonde bij één van de kinderen in huis. Ze voelde de warmte van de familieband. Ondanks het moeilijke leven voelde ze zich voldaan.

Er was eens een man in Nederland. Hij was intelligent en studeerde met vlag en wimpel af van Nijenrode. Dit was de droomstart die hij vanaf dat hij de basisschool verliet voor ogen had. Hij had er hard voor moeten werken, de opleiding kostte dan ook een lieve duit. Maar dat zou hij later met grote cijfers terug verdienen. Hij ging werken in het middenmanagement van een multinational. Hij genoot van het werk, hij zat op zijn plek. Tijdens een bedrijfstraining ontmoette hij haar. Hij was op slag verliefd en ze trouwden. Na een jaar of vier kwamen er twee kinderen. Enige schatten, ze waren zijn alles. Al snel werden ze naar een kinderdagverblijf gebracht, want mama wilde ook graag aan haar carrière werken. Maar gelukkig, hij zag hen ieder weekend en dan nam hij een paar uur de tijd voor hen. Laatst had hij een vlieger gekocht en met z'n vieren probeerden ze 'em uit op het strand. Op het werk viel hij op door zijn gedrevenheid. Van het middenmanagement klom hij snel op, hij nam de leiding over van een fabriek. De productie nam toe. Daar moest hij wel 80 uur per week voor werken, maar het resultaat zag je. Dat viel op bij de leiding van het bedrijf. Hij kreeg de ene bonus naar de andere. Hij zag zijn kinderen weinig, maar later zou hij dat inhalen, beloofde hij zichzelf. Zijn vrouw klom ook op op de carrièreladder. Op feestjes hoorden ze bij de geslaagden. Toen hij met pensioen ging was hij bestuursvoorzitter en daar was hij trots op. Hem werd een groot feest aangeboden, hij had het bedrijf op een hoger plan gebracht. Helaas zaten zijn kinderen in het buitenland en werkten aan hun eigen carrière. Maar ze stuurden een e-card met de beste wensen. De man kwam in een verzorgingshuis terecht. Zijn vrouw overleed een paar jaar daarvoor aan een beroerte en hij probeerde er nog steeds wat van de maken. Hij voelde zich een beetje alleen. Zijn kinderen hadden het te druk met het opzoeken van hun vader, ook al voelde hij zich alleen, hij had er begrip voor. Toen stierf de man. De verpleegster die aan zijn bed stond, zuchtte. Er was niemand anders. Zijn kinderen stuurden een kaartje vanuit New York. Twee jaar later bezochten ze zijn graf. Dag pappa!

Indeling Emerging chuch

In mijn afstudeer thesis ben ik op zoek gegaan naar categorisering van de Emerging church. Hier is er weer een.

Oude wijze mensen

Vanmorgen hadden een Mariska en ik een gesprek met mijn nieuwe baas van CAMA Zending en zijn vrouw. Ze kwamen op kraambezoek. Boven de post staat dat is iets zinnigs wil zeggen over oude mensen, maar de aanleiding daarvoor was onze zoon die een week of vier geleden werd geboren. Het is een mooi kereltje. Maar nu weer terug naar de oudere mensen. In dat gesprek van vanmorgen kwam het op mentoren en oude mensen die als mentor zouden kunnen functioneren.

Ik constateer een aantal zaken:

1. Er zijn maar weinig oude wijze mensen die als mentor kunnen functioneren. Ik heb niet zulke goede ervaringen met oude mensen. Tijdens een stage in een gemeente bezocht ik alle 65plussers twee keer. Totaal zo'n 50-60 gesprekken. Velen van hen klaagden over wat niet goed was gegaan in het dagelijks leven, de familie en in de gemeente. Weinigen straalden een stuk levenservaring uit die aanstekelijk was. Nog steeds verbaas ik mij over hen.
   
2. De vraag die ik mijzelf stelde in dat gesprek was deze: ben ik later ook zo'n oude verbitterde man? Een verbitterd mens wordt nooit een goede mentor voor anderen. Graag zou ik later voor een jongere generatie een mentor functie willen vervullen, dus moet ik nu mijn levenservaringen koesteren en ervan leren. Een potentiële mentor is iemand die openstaat voor God en de ander. Maar een potentiële mentor leert voortdurend door te lezen, door te studeren, door ervaring.
   
3. Ik heb wel eens voor mezelf deze gedachteoefening gedaan: wie zou ik kunnen vragen als mentor? Ik had wel een aantal namen, maar er was altijd een grote schroom om op iemand af te stappen. Anderen die deze schroom minder hadden, werden bij potentiële mentors die ze DE vraag stelden niet met open armen ontvangen. Volgens mij moeten er meer mensen zijn die het omgekeerde traject volgen. Welke potentiële mentor stapt op iemand af met de vraag: Ik zie in jouw een groot potentieel, mag ik de komende tijd je mentor zijn? Er kan een grote potentie ontdekt worden voor het koninkrijk van God.
4. Om mentor te zijn moet je tijd reserveren voor een ander. Tijd is schaars. We geven meer tijd aan taken dan aan mensen. We schrijven eerder een beleidsstuk om mentoren op te leiden dan om zelf mentor te zijn. Waar gaat het nu daadwerkelijk om?
   

Wie wil zo'n mentor zijn? Er lopen geweldige jonge mensen rond die graag op weg geholpen willen worden. Wie mag ik noteren?

Lancering nieuwe site Fresh Expressions

Fresh Expressions heeft een site gelanceerd waarop informatie gedeeld kan worden die betrekking hebben op nieuwe iniatieven. Je vindt de site hier.

Wat consumeer ik minder?

Op verschillende Nederlandse blogs wordt gediscussieerd over het kopen en gebruik van middelen. We kenden in Nederland natuurlijk al Time to Turn. Op een blog die ik volg kwam ik deze interessante link tegen. Zet je schrap. In 20 minuten wordt je flink door elkaar geschud.

In de film citeert Annie Leonard een belangrijke naoorlogse econoom, Victor Laneau. Hij zei in de jaren '50 dit:

"Our enormously productive economy demands that we make consumption our way of life, that we convert the buying and use of goods into rituals, that we seek our spiritual satisfaction, our ego satisfaction, in consumption … we need things consumed, burned up, replaced and discarded at an ever accelerating rate."

Ik ga er maar niet teveel van zeggen dan dat het een citaat is om even langer dan even bij stil te staan.

Al vast een voorproefje op de hele film (die op de site te downloaden is):

Preaching re-imagined

Zoals ik in een eerdere post zei, ga ik een aantal boeken bespreken die ik tijdens mijn studie heb gelezen. Het ene boek zal ik een samenvatting schrijven, van de ander een recensie. Voor "Preaching re-imagined" schrijf ik een recensie, omdat het boek met name sterk is in het poneren van een idee. Inhoudelijk vond ik de uitwerking niet bijster sterk. Er is sprake van veel herhaling.

"Preaching re-imagined" is geschreven door Doug Pagitt, een bekende naam in het "emerging" wereldje en voorganger van Solomon's Porch. Het boek focust op de plaats van de preek of de "s-preek" in de samenkomst (Pagitt spreekt over "speaching"). In Solomon's Porch (SP) pakt men dat iets anders aan dan in de gemiddelde samenkomende geloofsgemeenschap. De s-preek in SP is iets van de hele gemeenschap. Op dinsdagavond komen verschillende mensen uit de gemeente samen om over het onderwerp van de zondag daarop te discussiëren. Deze boeiende gesprekken leveren de inhoud voor het gesprek in de samenkomst. De spreker neemt deze ideeën mee en bereidt tijdens die week het gesprek of de s-preek voor. Net zoals op dinsdag wordt het onderwerp tijdens de dienst op zondag besproken. De spreker leidt het onderwerp in en legt een fundament voor het gesprek. Daarna is er gelegenheid om te reageren. Nu zou je kunnen denken dat dit veel minder voorbereiding vraagt. "Waar is de exegese?", zegt de theoloog. Pagitt zegt dat deze manier van s-preken veel meer voorbereiding kost. Tijdens het gesprek kunnen allerlei invalshoeken de revue passeren. De spreker heeft veel tijd nodig om deze verschillende invalshoeken te overdenken en moet in staat zijn om enige sturing te geven. Daarbij hoort ook de exegese. Deze vorm noemt Pagitt een "progressional dialogue":

Progressional dialogue, on the other hand, involves the intentional interplay of multiple vieuwpoints that leads to unexpected and unforseen ideas. The message will change depending on who is present and who says what. This kind of preaching is dynamic in the sense that the outcome is determined on the spot by the participants (pagina 52).

Wat zijn de voordelen van deze "actieve dialoog"?

1. Iedereen is betrokken bij de s-preek. Er is dus sprake van een hoge "degree of ownership".
2. De aandacht bij de s-preek gaat met sprongen omhoog. Mensen zijn nieuwsgierig naar wat anderen vinden van een onderwerp.
3. Het sluit aan bij een postmoderne cultuur waarin verschillende meningen worden gewaardeerd.
   
4. Bij een gewone preek is er vaak sprake van een toepassing aan het einde (application). Bij een s-preek is er sprake van transformatie tijdens de samenkomst. De aanwezigen bespreken zelf wat een onderwerp/bijbeltekst voor hun leven betekent en trekken vervolgens conclusies. De gespreksleider kan daar ook op aansturen.
   
5. Er is geen sprake van een monoloog, dus het is niet steeds de mening van dezelfde spreker. Door de verschillende inzichten van de deelnemers, wordt een onderwerp/bijbelteksten van verschillende kanten bekeken.
   
6. Niet-christenen kunnen vragen stellen als ze het niet volgen of begrijpen.
7. Het heeft een samenbindend effect, omdat er samen over een onderwerp gesproken wordt.

Het idee spreekt me aan, de uitwerking in het boek is een stuk minder. Boek lezen, maar wel lenen dan.

A mile wide and an inch deep

Ik heb me verbaasd over de situatie in Kenya. Ik heb getwijfeld of ik er over zou schrijven. Maar vandaag las ik in de krant dat een niet te noemen voorganger in Kenya het kapmes al in de hand had toen hij God tot hem hoorde spreken. "Dat doet een christen niet!", zei de stem. Had hij dat van te voren dan niet in de gaten? Kwam het niet eerder bij hem op dat christenen leven volgens het onderwijs van Jezus die zei: "Heb je vijanden lief!"

In hoeverre beïnvloed het geloof gedragingen en handelingen van mensen? Wanneer je naar Kenya kijkt dan zou je kunnen concluderen dat die invloed nihil is. We zijn Rwanda alweer snel vergeten, maar waren de meeste mensen die de slachtingen uitvoerden niet christen?

Eén van de kenmerken van de "emerging church" is dat ze de cultuur willen beïnvloeden (volgens Gibbs en Bolger). Hoe dan? Want de christenen zelf handelen heel vaak niet als christenen, als je begrijpt wat ik bedoel. We zeggen vaak dat Nederland beïnvloed is door het christendom. Welke kenmerken zijn dat in concreto?

Waarom komen we naar de kerk?

Ik ben sinds een paar weken betrokken bij het kinderwerk in onze gemeente. Ik vind dat erg leuk om te doen. Ik heb dat in het verleden al eens gedaan in een vorige gemeente. Het is dus een hernieuwde kennismaking.

Twee weken geleden hadden we ineens veel meer kinderen in ons gespreksgroepje. Waarom vroeg ik me af? Er bleek in de dienst voor de "grote mensen" een bekende Nederlandse spreker te zijn uitgenodigd. Daar kwamen ook veel ouders op af die normaal niet naar onze gemeente komen. Ze nemen natuurlijk ook hun kinderen mee en die komen dan weer naar het kinderwerk toe. Mooi toch, die extra aanloop. Vandaag was ik weer ingeroosterd bij het kinderwerk. Naderhand vroeg iemand: "hadden jullie ook meer kinderen vandaag?" "Hoezo?", was de wedervraag. Het bleek dat er vandaag weer een bekende gastspreker was. Blijkbaar moest deze gastspreker ook meer mensen trekken en vroeg deze persoon zich af of dat ook daadwerkelijk zo was.

Kun je daar iets op tegen hebben? Deze gastsprekers worden toch uitgenodigd om nieuwe mensen te trekken? Door een "beroemdheid" zullen mensen sneller naar "onze" gemeente komen. We willen toch groeien als gemeente? Daar zit 'em volgens mij de kneep. Deze sprekers trekken nieuwe mensen, terwijl we toch gericht zijn op niet-christenen.

Nieuwe mensen zijn niet altijd niet-christenen. In beide gevallen die ik noemde gaat het om mensen uit andere kerken die afkomen op een bekende naam. Het zijn vaak church-hoppers die dan even komen buurten. Voor niet-christenen zijn deze sprekers niet bekend. Zij zullen niet getriggerd worden door deze namen. Vraag maar eens iemand op straat naar de coryfeeën van de EO. Andries Knevel, met dat vingertje, eh, eh, eh.... Het zijn bekende namen van ons eigen christelijke eilandje. Weet jij wie Richard Rorty is? Dat bedoel ik nou, een filosoof die is bekend voor eigen parochie (tenzij je iets van de hedendaagse filosofie kent).

Mag je dan geen bekende sprekers uitnodigen? Dat is volgens mij niet de kern van mijn probleem. Als gemeente willen we mensen de liefde van Jezus laten zien. Dat kan via een bekende naam, maar ook via iemand anders die geen beroemdheid is. Onze focus richt zich vaak op de groei van de kerk, terwijl het gaat om de groei van het Koninkrijk van God. Kerken halen dit vaak door elkaar. De vraag die een geloofsgemeenschap zich moet stellen is: Op welke wijze kan de gemeente bijdragen in de groei van het Koninkrijk? Bij het beantwoorden van deze vraag kan het best eens zo zijn dat we geen bekende namen nodig hebben...

Waar staan we als "Emerging Nederland"?

Wat kenmerkt geloofsgroepen in Nederland die affiniteit hebben met de "Emerging Church"? Die vraag stel ik mezelf aan het einde van mijn thesis. Tot nu heb ik deze punten:

• Er is aandacht voor groepen mensen die lastig te bereiken voor een traditionele kerk.
• Veel "emerging" gemeentestichters breken met de bestaande kerk(en). De ruimte binnen bestaande kerken voor nieuwe kerkvormen blijkt klein of is er niet.
• Bestaande kerken neigen naar het controleren van nieuwe initiatieven (wanneer er nog geen sprake is van een breuk).
  
• Er is openheid voor nieuwe en frisse ideeën in "emerging" kringen.
  
• Er is een weerstand merkbaar voor postmoderne "trendtermen". Geen deconstructie of grote verhalen a.u.b!
  
• Veel denken wordt overgenomen vanuit een Angelsaksische context, zonder dat er een omzetting plaatsvindt naar de Nederlandse situatie. Bestaat "emerging" Nederland wel?
  
• Doen van is belangrijker dan denken over.
• Wie vertelt mij hoe je een "emerging" church moet stichten?
• De "emerging church" is in Nederland met name nog een conversatie.
  

Waar ben je het mee eens, waar ben je het oneens en wat moet aan de lijst worden toegevoegd? Ik roep op tot enige zelfreflectie. Ik ben benieuwd.

Bijna zover!!

Ik heb de laatste 3 maanden geen post meer geschreven. Ik ben helemaal ondergedoken geweest om mijn studie aan de VU zo snel mogelijk af te ronden. Binnenkort bevalt Mariska en dan vragen andere zaken en een klein mensje aandacht.

Vandaag kreeg ik mij laatste commentaar terug van mijn begeleider op mij thesis. Na het verwerken daarvan, kan de thesis naar de meelezer en is het einde in zicht. Afgelopen tijd heb ik een dikke 40 "Emerging church" boeken gelezen (er liggen er ook nog een paar te wachten). Dik 20 artikelen en daarnaast nog YouTube filmpjes, blogposts en websites van "emerging" groepen. Wat wordt er wat afgeschreven en besproken. Binnenkort zal ik aandacht geven aan een aantal boeken.

Eén ding is me bij gebleven na een paar maanden studeren en dat moet ik kwijt en dat is dit: wat kunnen sommige conservatieve evangelicalen in de VS de "emerging church" en hun leiders enorm de grond in boren. Ik zeg het maar even heel erg plat, maar het komt uit de grond van mijn hart. De openheid die binnen de "emerging church" wordt gezocht, wordt door deze wat oudere (leeftijd) evangelicale mannen niet in dank afgenomen. In een laatste filmpje wat ik zag, zaten twee mannen van over de 60 jaar het foute van de Rooms Katholieke kerk uit de doeken te doen? Waarom? De "emerging church" staat open voor mystiek. Daarna begonnen ze een referaat over de woestijnvaders die het zendingsbevel niet serieus namen. Daar staat natuurlijk dat we de wereld in moeten gaan. Dat de woestijnvaders dat niet doen, steekt blijkbaar.

Ik ga er niet veel woorden aan vuil maken (je zou er bijna post-evangelisch van worden). Dit wil ik wel kwijt: waar zijn we eigenlijk mee bezig als we als christenen elkaar zo benaderen? Ik hoop dat Nederland daarvoor bewaard wordt. Ik zie en lees echter vergelijkbare bekrompenheid. Laten we met elkaar afspreken dat we niet vervallen in deze afbrekende discussies!

Openbaring uit Willow

Ik hoop dat heel veel evangelische voorgangers die een hoog een activiteiteitsquotient hebben deze wijze les uit Willow ter harte willen nemen. Ik zou zo mee willen doen met het onderzoek! Op de site staat informatie om als gemeente betrokken te raken.

Laat de ware Che Guevara opstaan!

Ik merk dat er een aantal Nederlandse bloggers zijn die van mening zijn dat de kerk radicaal moet veranderen. Soms blijken de vormen aangepast te moeten worden, anderen plegen een Derridiaande deconstructie toe op het wezen van de kerk.

De geschiedenis laat zien dat de cultuur grote invloed heeft op kerkelijke structuren. Ook al zullen veel theologen het ten stelligste ontkennen, cultuur vormt de kerk. De uitspraak "Ecclesia semper reformanda est" gaat elk moment op. Het is wel van belang onszelf de vraag te stellen of veranderingen alleen van toepassing zijn op structuren of in meer algemene zin op de sociologische kenmerken van de geloofsgemeenschap? Zijn deze veranderingen ook op de theologie van toepassing? Ik komt tot de ontdekking dat het geldt voor beide. De theologie is ingebed in een cultuur die haar vormt. Ook daar willen heel veel theologen niet aan. Met een voorbeeld wil ik dit aantonen. Eeuwenlang is de positie van de vrouw ondergeschikt geweest aan die van de man. Onder invloed van de feministische golven de afgelopen decennia komt er meer ruimte. Binnen het "emerging" gedachtegoed worstelen vele denkers en doeners met dit probleem. Ook in de Nederlandse setting zoekt men naar nieuwe theologische gedachten en structuren (al voeren de aan te passen structuren nog steeds de boventoon, helaas). Jason Clark toont in zijn dissertatie "Via Media" aan dat werkelijke veranderingen een theologische basis moeten hebben, maar dat terzijde.

Welk karakter hebben deze veranderingen? Zoals ik al zei, pleiten sommigen voor een revolutie. Zo zijn er mensen die de karakteristieke kerkdienst achter zich hebben gelaten. Sommigen beleven hun geloof helemaal buiten de kerkelijke verbanden. Een radicale breuk tussen de oude en de nieuwe beleving plaatst deze mensen in een nieuwe geloofservaring. Ik denk dan aan de huiskerken die ontstaan, ik denk aan de geloofsgemeenschappen die ontstaan zonder enige band met een groter kerkelijk verband, ik denk ook aan sommigen die niet het geloof, maar wel de kerk vaarwel hebben gezegd. Op deze wijze kunnen nieuwe inzichten snel vormgegeven worden. Ook kan snel ingespeeld worden op een snel veranderende cultuur. Verschillende schrijvers denken hierover na: George Barna (Revolution) of Alan Jamieson (A churchless faith).

Anderen pleiten voor een meer geleidelijke overgang. Het rapport "Mission shaped church" van de Anglicaanse kerk in Engeland is daar een voorbeeld van. Ook Kester Brewin in zijn boek "The complex Christ" pleit hiervoor. Hij zegt: "If we are to transform the whole, and truly alter the very nature of things for the good, then the mode of change cannot be revolution, but evolution". Achter deze opmerking zit het besef dat een geloofsgemeenschap nooit alleen staat, maar altijd deel uitmaakt van een groter verband (de kerk is "katholiek", staat op de schouwers van vele kerkmensen in de geschiedenis). Opgemerkt moet worden dat sommige veranderingen op deze wijze nooit zullen plaatsvinden. Brewin zegt daarop dat dat niet onze zaak is, maar van God, die Zijn kerk bouwt. Deze visie betrekt de hele kerk bij nieuwe gedachten en vormen, zonder dat er breuken optreden.

Hier staan twee visies tegenover elkaar. Twee visies die beide het "semper reformanda" voor ogen hebben. Kunnen ze samengaan? Daarover in een volgende post.

I'm back!

Kijkend naar mijn laatste post, dan is het weer veel te lang geleden dat er iets op deze blog is verschenen. Niet dat het aan inspiratie ontbrak, ik was gewoon te druk. We zijn driftig op zoek geweest naar tijdelijke woonruimte. Dat hebben we redelijk snel kunnen vinden en daarom hebben we de afgelopen weken in twee huizen gewoond. Uiteindelijk is zo goed als alle huisraad bij mijn schoonouders opgeslagen. We wonen nu op een tijdelijk woonadres totdat het kleine wonder wordt geboren. Het was een grote verassing toen we hoorden dat we in verwachting waren. Mariska wordt dikker en dikker en ik ben meer en meer benieuwd welk kindje we zullen krijgen.

Naast de verhuizing en de zwangerschap moet de scriptie nog afgeschreven worden. Dat schiet heel aardig op en het is enorm verreikend. Binnen het "emergent" wereldje wordt er heel wat afgeschreven en bijna niemand denkt hetzelfde.

Door de drukte van deze maand en bijna geen mogelijkheid om email te lezen, heb ik ook heel wat blogposts gemist. Ik ga dat snel inhalen, wat ik zag dat er interessante discussies gaande zijn.

Binnenkort kun je een post verwachten over de kerk die of een "evolutie" of een "revolutie" nodig heeft. Horend naar verschillende Nederlandse bloggers, roepen er een groot aantal om een revolutie. Christelijk anarchisme?

South moving north

Ik heb vandaag gehoord dat er een klimaatsverandering bezig is. Het heeft niets te maken met het broeikaseffect, maar alles met bevolkingsmigraties. Na de 16de eeuw vertrokken westerlingen naar het zuiden vanwege geld, geluk, avontuur, maar ook om het evangelie uit te dragen. We leven al weer een aantal eeuwen verder en tij is gekeerd. Het zuiden komt naar het noorden. Dat hoorde ik op een studiedag die werd georganiseerd door de Nederlandse Zendingsraad en de Evangelische Alliantie.

De opkomst van het christelijke zuiden wordt ijzersterk beschreven door Philip Jenkins (ook al lopen de kerken in West-Europa leeg, ze floreren in Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost Azië).
Vandaag was er aandacht voor die zuidelijke christenen die naar Europa komen en hier vrij het evangelie verkondigen. Ze spreken van "the dark continent of Europa". De echo van "donker Afrika" galmt na. Echter, vaak resulteert de evangelisatie van etnische groepen in kerken met alleen allochtone mensen. In Amsterdam zijn er alleen al 170 migranten kerken. Opvallend was de reden van één van de Afrikaanse sprekers: deze mensen voelen zich niet welkom in de bestaande Nederlandse kerken. Ze voelen dat de deuren gesloten zijn. Andrew Walls, één van de andere sprekers, antwoordde later: de kerk van het Nieuwe Testament was multi-ethisch. Willen we een Nieuw-Testamentische kerk zijn, dan is er ruimte voor mensen van allerlei achtergrond. Lees maar eens in Handelingen. Lees maar eens over de leiding van de gemeente in Antiochië. Helaas zie je dat nog niet in onze tijd! Daarom ging er ook een oproep uit om werkelijk mensen van over de grens in "onze" kerken een warm welkom te geven. De frist de boel in sommige gevallen erg op. En dat is wel eens nodig!

Voorbeelden van "Emerging churches"

Tijdens het schrijven van mijn thesis, kwam ik deze filmpjes tegen op YouTube. Insprirerende kost!!


-----

-----
Missional/Emerging Church

Aan mijn Profiel Toevoegen | Meer Video's

Metanoia (2)

Eén van de eerste keren dat het woord bekering in de evangeliën wordt gebruikt, koppelt Johannes dit begrip aan het Koninkrijk van God (Mk1:15). Het Koninkrijk van God is nabij, bekeert u en gelooft het evangelie. Het werkvoor dat hier voor bekeren wordt gebruikt, duidt op het omkeren van een mens. In "The Dictionary of New Testament Theology" wordt daarover gezegd:

In fact the predominantly intellectual understanding of metanoia as change of mind plays very little part in the NT. Rather the decision by the whole man to turn is stressed. It is clear that we are concerned neither with a purely outward turning nor with a merely intellectual change of ideas (DNTT, deel 1, pag. 358).

Bekering is dus een handeling die de hele mens aangaat. Het is niet een verstandelijke keuze die je maakt, het heeft gevolgen voor het hele leven. Johannes zegt dat ook in Matt3:8: "breng vrucht voort die aan de bekering beantwoord." Om de toorn van God te ontgaan, moeten mensen zich bekeren en hun leven moet overeenkomstig Gods wil zijn. Het lijkt erop dat deze tekst zegt dat de bekering aan de ene kant een vrije handeling van elk mens, aan de andere kant is het een plicht. Jezus neemt dit in Matt4:17 over van Johannes. Jezus legt ook te verbinding tussen het Koninkrijk en de bekering.

Vanuit de evangeliën kunnen we afleiden dat bekering niet meer slaat op het navolgen van wetten en regels, maar het volgen van een persoon: Jezus. Daarnaast wordt in Mk1:15, de eerste tekst die ik noemde, bekering en geloof naast elkaar geplaatst. De roep om bekering wordt een roep om geloof en discipelschap.

Wat voor gevolgen heeft dit voor de oproep tot bekering:

1. Bekering is geen eenmalige gebeurtenis. Het is een begin van het volgen van Jezus.
   
2. De oproep tot bekering is een oproep tot discipelschap. Jezus roept in het Grote Zendingsgebod niet op om mensen te bekeren, Hij roept op om discipelen te maken.
   
3. Een oproep tot bekering moet vergezeld gaat met een oproep tot geloof en discipelschap. Een werkelijke bekering wordt niet bevestigd door discipelschap, discipelschap is de zichtbare bekering.
4. Over de oproep in diensten moet ernstig nagedacht worden.
   

Bekering is een begin en is geen moment. Het is een start in discipelschap.

Metanoia

Gisteren zijn er weer een paar mensen gedoopt in de gemeente. In de getuigenissen hoorden we over ingrijpende gebeurtenissen en bewogen levens. Bij deze mensen was God er met de paplepel in gegoten. Iemand zei dat ze een leven zonder God niet kon voorstellen. Aan de hand van een dergelijk getuigenis zeggen we vaak dat bekering tweeledig kan zijn:

1. een proces.
2. een punt in de tijd dat je met dag en uur kan aanwijzen.

Tijdens de dienst bleef ik daar aan denken. Met name omdat er in de dienst een oproep werd gedaan om je leven aan Jezus te geven. Wat is bekering nu eigenlijk? Negens staat in de bijbel dat je Jezus in je hart moet ontvangen. Hoe moet je hier tegen aan kijken? De volgende keer een beschouwing.

Wie heeft er gelijk?

Elk nieuwsprogramma heeft inmiddels uitgelegd wat een IP-adres is en dat je aan de hand daarvan kun zien wie wat op internet doet. Daardoor is iemand erachter gekomen dat Mabel en Friso zelf een Wikipedia artikel hebben veranderd. Ten gunste van zichzelf natuurlijk. Nu blijkt dat zij niet de enige zijn. Met name grote bedrijven, zoals Shell en Philips, maken zich hier schuldig aan. Ze herschrijven hun eigen geschiedenis die door een niet-medewerker geheel anders is weergegeven.

Dit staat niet op zichzelf. Na de Tweede Wereld oorlog zag je dat de gruwelijkheden van de Nazi's werden verbloemd in de geschiedenisboekjes. De Holocaust-ontkenners worden nu strafbaar gesteld, maar ze hebben lange tijd mogen roepen dat het niet is gebeurd. Turkije is druk bezig geweest om de Armeense kwestie in Oost Turkije letterlijk onder de grond te schoffelen. En zo kan ik nog wel even doorgaan. De geschiedenis wordt op deze wijze actief anders weergegeven.

Maar wat zit er in de hoofden van mensen uit bijvoorbeeld Nederland aangaande hun verleden? De meeste Nederlanders kunnen niet beschrijven wat er plaats heeft gevonden tijdens de Politionele acties in Indonesië. Sommige zullen niet eens weten wat het is. Het hoort niet tot "onze" geschiedenis. Vraag iemand ter plekke en het zit vastgebrand in zijn of haar geheugen. Geschiedenis is een grillig iets. Het lijkt erop dat onze culturele omgeving deels bepaald hoe we tegen de geschiedenis aankijken. We schiften en we beoordelen. Nu vinden we de slavernij een zwarte bladzij in onze geschiedenis. Leefden we in die tijd, dan kon het zijn dat we ons brood ermee verdienden. Hoe komt het dat onze kijk zo veranderd? Dat onze kijk op de geschiedenis zo kan veranderen? Want er zijn veel meer andere voorbeelden te noemen, die minder ingrijpend zijn.

Bij dit alles moest ik aan twee dingen denken:

1. De waarheid is hard. Sommigen kunnen ze niet aan. Fouten erkennen is op hoog niveau even moeilijk als op het gewone Jan in de straat niveau. Boeten voor gruwelijkheden gebeurt nog maar sporadisch. Zelfs belangrijke mensen van het koninklijk huis willen niet blijvend aan fouten worden herinnerd.
   
2. Geschiedenis moet beschreven worden. Het resultaat hangt af van degene die het schrijft, blijkt maar weer eens. Wie zegt wat de juiste versie is van wat er gebeurt? Het is redelijk postmodern om te zeggen dat de geschiedenis nooit objectief beschreven kan worden. Elk mens neemt zijn eigen geschiedenis mee. Geschiedenis is een geïnterpreteerde werkelijkheid. Wie zegt dan dat iets toch werkelijk zo is gebeurd? Dat is de intellectuele vraag waar ik mee blijf zitten. Hoe kunnen we dan nog oordelen over de weergave van de geschiedenis? Wie heeft er gelijk?
   

Een rood hoofd

Deze weken moet het gebeuren. Mijn scriptie moet af. Daarom zit ik elke dag in de boeken en schrijf dat het een lieve lust is. Ik ben nu bezig met een hoofdstuk over postmodernisme. Dit onderwerp is bijna niet analytisch te beschrijven, het fenomeen postmodernisme verzet zich tegen alle vormen van systematiek lijkt het wel. Mijn analytische geest vind het dan ook lastig om er een stap voor stap verhaal van te maken. We zullen zien wat ervan komt. Postmodernisme (PM) is nogal eens gedemoniseerd. Het zou de waarheid verkwanselen. Alles zou relatief zijn. Misschien dat sommige PM-denkers dat hebben gezegd, maar dat is niet het hele verhaal. Ik haal er veel positieve gedachten uit. Bijvoorbeeld dat je ook buiten de geijkte patronen mag denken.

Ik herinner met nog een uitweiding van iemand die eindigde met: "Ja, hé Haije!" Op dat moment moest ik een Zoeklicht-eindtijd-schema, dat net was uitgelegd, met duidelijke knikken bevestigen. Een ander voorbeeld. Ik herinner me in mijn stagetijd een bijbel studie waar ik een bijbel gedeelte uitlegde. Blijkbaar was dit anders dan één van de vorige voorgangers had gedaan en dat werd mij door een kring lid nadrukkelijk duidelijk gemaakt. In die tijd kon ik daar nogal eens een rood hoofd van krijgen. Later ben ik over dergelijke voorbeelden nogal ontstemd geraakt. Blijkbaar was het niet bijbels om iets anders te denken over de "eindtijd". Buiten het schema was er geen heil.

Er ademt in het PM-denken een vrijheid van denken. Met die relativiteit van de waarheid valt het reuze mee. Ook geldt dat voor het lezen van de bijbel. Je mag over zaken anders denken zonder van je orthodoxe sokkel te vallen. Moet je dan niet grondig nadenken? Juist nog meer, want in de discussie moet je kunnen verantwoorden waar je voor staat. Ben je dan niet meer recht in den leer? Een postmodern iemand zou daar graag eens een boom over op willen zetten!

Worship alleen

Is aanbidding iets tussen ons en God. Dat hoorde ik vandaag. Volgens mij is aanbidding iets tussen God en de gemeente. We aanbidding in gemeenschap als individu. Veel mensen denken nog steeds erg individualistisch. Daarmee doe we de gemeente als gemeenschap tekort. Maar bovenal erkennen we niet het individu een mens in gemeenschap is.

Samen op zoek naar Traditie

Binnen "emerging churches" is met op zoek naar theologische uitgangspunten voor het geloof. Ook al is het nog maar beperkt, de eerste tekenen zijn zichtbaar. Stanley Grenz en John Franke zijn toonaangevend met boeken als "Renewing the Center" en "Beyond Foundationalism". In het eerst genoemde boek gaat Grenz op zoek naar de kern van het evangelisch theologische denken, dat voor hem in de laatste 20-30 jaar op een dood spoor terecht is gekomen. Hij pelt de theologie af om het daarna weer op te bouwen. Hij lijkt bezig te zijn met een theologische deconstructie. Hij vraagt zich dan af wat je na deconstructie overhoudt. Wat is de kern van je theologisch denken? Volgens mij moet die kern alles te maken hebben met theologische rode draden die door de geschiedenis geweven zijn.

Hij komt met drie kaderpalen:

• Een theologie moet het evangelie als kern hebben.
• Leerstellige orientatie (doctrinal in orientation).
• Katholiek (algemeen) in visie. De theologie moet een universele strekking hebben.

Hij spreekt van een "generous orthodoxy". Hij is op zoekt naar theologische ruimte en een vrije adem. Kunnen we met de theologische geschiedenis in het achterhoofd komen tot een theologie die de vernieuwend is, maar die de verbinding met het verleden niet verbreekt?

Mannen als gemeentestichters

The man, the mission and the message! Ben je het met hem eens?

Death by ministry

Op de blog van Mark Driscoll staan interessante opmerkingen over stress, werkdruk, prioriteiten, enz. in een bediening. Voor iedereen die worstelt met grenzen is het een een aanrader om eens te kijken.

Traditie met een grote T of kleine t

Binnen de Rooms Katholieke kerk is de apostolische successie een rode draad met de kerk van het begin. Protestantse en evangelische kerken kennen iets dergelijks niet. Zij erkennen ook geen bisschoppelijke autoriteit die de kerk haar bestaansrecht geeft. Wat bindt evangelische gemeente met de kerk van alle tijden en alle plaatsen? Voor vele kerken is dat de kern van het evangelie zoals die verwoordt is in geloofsbelijdenissen. Deze geloofsbelijdenissen verwoorden de Traditie met de grote T. Zonder deze Traditie staan kerken buiten de heilsgeschiedenis. Het betekent wel dat kerken zich moeten scharen achter deze geloofsbelijdenissen. Maar hoe ga je dan om met veranderingen in een geloofsbelijdenis? Of staat deze voor altijd vast? Ik denk het niet. De kerk moet altijd zich in gebed altijd uitstrekken naar de leiding van de Heilige Geest. Dat is ook wat de kerkvaders deden toen ze deze belijdenissen opstelden. Blijft wel staan wat in deze tijd de Traditie met de grote T is. Scharen we ons achter de geloofsbelijdenis van Nicea, een geloofsdocument dat in veel kerken nog wordt gelezen? Of zijn er nog andere geloofspunten die ons zouden moeten binden en die nu onderbelicht zijn. Ik denk dat geloofsbelijdenissen een basis moeten zijn om ons geloof van alle tijden te belijden. Wel moet de kerk de vrijheid nemen om ingebed en onder leiding van de Heilige Geest te zoeken naar verbindende geloofsantwoorden in deze tijd.

Apostolische succesie

De paus heeft het de afgelopen weken weer eens duidelijk gemaakt dat de ware kerk toch de kerk is die teruggaat op Petrus. Tijdens Vaticanum II was er een opening naar heil binnen andere kerk verbanden, maar dat lijkt nu weer van de baan. Binnen de Rooms Katholieke kerk is de apostolische successie van enorm belang. Het bepaalt de voortgang van de kerk in de geschiedenis. Het wordt gezien als een ankerpunt. Dat is geheel anders binnen evangelicale verbanden.

Emerging churches zetten zich met name af in de VS af tegen het bestaande evangelicalisme. De banden worden doorgesneden en er wordt "opnieuw" begonnen. De lijn met de geschiedenis is er bijna niet en velen weten niets van hun voorgeslacht. Het gaat dan volgens mij om de traditie met de kleine t. De geschiedenis en geloofsovertuigingen door de eeuwen heen. Binnen de Roomse kerk wordt deze traditie bewaakt door uiteindelijk de Paus. Is deze traditie in de evangelicale wereld wel van belang? Binnen emerging churches zie je dat soms op willekeurige wijze, geput wordt uit deze traditie. Maar daarbij is de traditie niet een verbindingslijn met het verleden, maar een informatiebron. Hechten wij belang aan traditie, willen we daar echt waarde aan hechten? Volgens mij moeten we dat wel doen. We moeten ons verleden onderzoeken en daaruit ons heden mee voeden en vormen. Traditie is belangrijk en mag niet overboord gegooid worden. Moet we dan klakkeloos de traditie omarmen? Nee, er zijn wel kaders. Over die kaders gaat het de volgende keer.

Mop

Mensen die mij kennen weten dat ik niet zo'n moppenverteller ben, maar deze wil ik jullie niet onthouden. Een oude 1-dollarmunt en een versleten 20-dollarbiljet komen bij een bank om met pensioen te gaan. Terwijl ze samen op de lopende band liggen om te worden vernietigd, raken ze in gesprek. Het biljet begint over zijn reizen door het land. "Ik heb een heerlijk leven gehad. Ik ben in Las Vegas geweest en in Atlantic City en in de beste restaurants van New York. Ik heb op Broadway de beste artiesten gezien en ik heb zelfs een cruise gemaakt naar de Caribbean. "Wow", zet de dollarmunt. "Jij had een leuk leven". "Maar vertel...", vraagt het biljet. "Waar ben jij zoal geweest in jouw leven?" De munt antwoord: "Oh, ik ben in de katholieke kerk geweest, in de protestantse kerk, in de baptistenkerk, in de lutherse kerk..." Het 20-dollar biljet valt hem in de rede: "Wat is een kerk?"

Groeiende verschillen in gemeenten

Dat zegt Ds. P.J. Teeuw in een nieuw verschenen boekje over de kerk in zijn algemeenheid. Teeuw komt uit de Gereformeerde Bond in de PKN kerken. De oorzaak van de verschillen is dat de kerk niet meer in een isolement bevindt en dat "invloeden van buitenaf niet meer zijn tegen te houden". Oude tradities staan ter discussie. Dat laatste is belangrijk. Want over welke tradities hebben we het dan? Sommigen denken aan de Rooms Katholieke kerk waarin de traditie een plaats heeft naar de openbaring in de Bijbel. Anderen zien het in de belijdenissen. Weer anderen zien het in de liturgie van de eredienst. Niet veel mensen zullen dit weten, maar traditie komt ook in bijbel voor. Er zijn verschillende plaatsen waar we het woord paradosis of de afgeleide werkwoordsvorm paradidomi tegenkomen. Het meest in het oog springend voorbeeld is 1Kor11. Paulus zegt daar in vers 11 over het avondmaal: "want zelf heb ik bij overlevering van de Here ontvangen". Paulus spreekt hiervan traditie, net zoals hij dat doet in vers 2 van dit zelfde hoofdstuk. Verschillende Engelse vertalingen vertalen de "overleveringen" van vers 2 met "traditions". De vraag die dan ook naar voren treedt is deze: wanneer spreken van van traditie als anker van onze identiteit en wanneer is het een ballast die onze identiteit verstard? Over welke traditie heeft Paulus het hier? De volgende keer meer.

Zijn we creatief genoeg in ons denken?

Op deze "emerging" blogs discussiëren mensen dat het een lieve lust is. Ik merk steeds vaker dat we het erg moeilijk vinden om ons als geloofsgemeenschap te positioneren ten opzichten van de rest van deze wereld. Sommigen willen de kloof kleiner maken, anderen definiëren de kloof, weer anderen spreken van een counter culture houding. We vergeten wel eens dat de wijze van kerk zijn sterk gekoppeld is aan de huidige cultuur. Er zijn weer heel wat mensen die gemeenschap op de voorgrond brengen. Ook het kabinet is daar mee bezig: samenwerken en samenleven moeten we met elkaar. Is het mogelijk om tot de essentie van de kerk door te dringen? Volgens mij is de kerk altijd mede door de cultuur gevormd. Is dat niet het geval is, krijg je Amish achtige verschijnselen die lachend worden bekeken door buitenstaanders. We mogen als kerk daarom niet stil blijven staan en zijn aan verplicht in beweging te blijven. In de komende posts iets meer over verandering en verstarring.

Denken in systemen

Ik was vandaag in gesprek met iemand over creatieve manieren van kerk zijn. Ik merk hoe lastig het is om niet in systemen of modellen te denken. Wanneer ik praat over de dingen die mij bezig houden m.b.t. kerk-zijn moet ik er vaak bij zeggen dat het niet Willow-II of een 6de en 7de doel is dat aan The Purpose Driven Church wordt gehangen. Modellen zijn statisch. Denken over kerk moet volgens mij een "continuous change" zijn. Dat wil niet zeggen dan de kerk met alle winden mee waait, maar steeds moet afvragen waarom we dingen doen zoals we dat doen. Willow spreekt modern denkende mensen aan die overtuigd willen worden en daar ook de kans voor krijgen. Kunnen we in deze tijd kerk zijn d.m.v. modellen? Dat is de vraag die mij triggert.

Privileges in Europa

Stuart Murray zei het vorige week nog tijdens een gemeentestichters-seminar dat we als christenen in Europa onze privileges koste wat kost willen behouden. Deze privileges zijn gebaseerd op een christelijke politieke Europese eenheid die begon bij Constantijn, maar die we nu al een lange tijd niet meer bezitten. Murray noemt Europa post-christelijk. Bij sommigen is dat nog niet doorgedrongen.

Deze week bewees een email-kettingbrief weer eens dat er nog veel mensen reageren vanuit deze priviliges. Ik kreeg de brief meerdere malen in mijn mailbox. De email gaat over verwijzing naar God in de Europese grondwet. Daar hebben we als christelijke Europese natie recht op. Angela Merkel denkt daar anders over en via deze kettingbrief willen christenen daar tegenin te gaan. Volgens mij kunnen we onze energie beter in andere dingen steken. Als elke onderschrijver van de petitie nu eens een niet-christen tot Jezus zou leiden, dan zou dat betekenen dat er gemiddeld zo'n 500 gemeenten in Europa bij komen (men rekent op plm. 100.000 ondertekenaars). We kunnen ons beter bezig houden met het laten zien dat we vanuit christelijke principes Europa willen dienen, dan dat we het afdwingen door een petitie en het anderen daardoor opdringen. Volgens mij ligt daar een enorm braak liggend terrein.

Onethisch

Onethisch: een woord dat ik de laatste tijd veel voorbij zie komen. De Grote Donorshow was volgens minister Plasterk onethisch. Typ het woord onethisch in op Google en je krijgt de Donorshow en de reakie van de minister. Hij kon er niets tegen doen, maar blijkbaar had het niet zijn goedkeuring. Van de week hoorde ik het woord opnieuw tijdens een interview. Wat is dat: onethisch? Tijdens mijn opleiding theologie heb ik meerdere colleges ethiek gevolgd. Steeds ging het om dat wat goed en wat niet goed was. Daar hebben veel mensen zich in heden en verleden over gebogen en hun denkbeelden werden tijdens de colleges bestudeerd. Onethisch is niet een vorm of een verlegstuk van onethiek. Het woord bestaat niet eens. Onethiek zou het niet rekening houden met goed en kwaad kunnen zijn. Dat wordt niet met onethisch bedoeld. Onethisch is iets wat blijkbaar niet kan, maar wat wel mag, omdat je er niets tegen kan doen. Dit kan een probleem worden, want wat mag dan wel en wat mag dan niet? Plasterk kon niets doen, omdat de overheid geen invloed mag uitoefenen op de programmering van de plublieke omroep. De EO mag geen bijbelstudies uitzenden, want dat is niet goed voor de kijkcijfers, maar BNN mag wel onethische programma's uitzenden. Volgens mij moet er een grote discussie opgang komen over ethiek. Is er nog wel sprake van een ethiek in Nederland, of houden we ons alleen maar aan de wet die polderend tot stand kwam? Ik pleit voor nieuwe aandacht voor de definitie van goed en kwaad! Overigens bleek de Donorshow een grap te zijn om publiciteit te halen. Toen was het ineens niet meer onethisch! Vreemd...

Spiderman 3

Ik heb wel wat met superhelden en science fiction. Ik zwijmel bij Star Wars, Flash Gordon (wie weet nog wie dat is) en Star Trek. Nu Mariska een weekje weg was met vakantie, toog ik naar Pathé in Rotterdam om de nieuwste superhelden rolprent te bewonderen. In deze film krijg je dik twee uur spectakel over je heen. Je zou bijna gaan voor de special effects. Je blijft je verwonderen hoe de makers dit voor elkaar krijgen. Maar je gaat niet alleen voor de plaatjes, er moet ook verhaal in zitten. De verpakking moet leuk zijn, maar enige inhoud is wel noodzakelijk. Wat mij opvalt in dergelijke films is dat normen en waarden, religie en spiritualiteit erin worden verwerkt. Dit verschilt enorm van bijvoorbeeld de eerste Superman films.

Spiderman/Peter Parker moet in deze film het kwade dat van buiten hem komt en invloed heeft op alles wat hij doet, onder de duim krijgen. Hij geeft daar in eerste instantie volmondig aan toe en het levert hem veel bekijks op. Maar hij verliest daardoor de liefde van zijn leven. Hij vecht om haar terug te krijgen en als je denkt dat het toch mislukt, sluiten ze elkaar weer in de armen. Inmiddels heeft het kwade van iemand anders bezig genomen.

Aan het einde van de film, als de held bijna heeft gewonnen, komt er een scéne waarin Peter Parker oog in oog komt te staan met de man die tijdens een overval op een bank zijn oom heeft vermoord. Overigens, hij had het geld nodig om zijn doodzieke dochtertje te laten opereren. Welk ethisch dilemma komt hier om de hoek kijken? In één van de slot scénes komt dat allemaal naar boven en vraagt deze moordenaar om vergeving voor zijn daad. In de film zit een lijn van wraakgevoelens van Parker naar aanleiding van deze brute moord, en toch is dat moment, het moment van vergeving...

Inside-out en outside in

Deze twee termen komen de laatste tijd langs. Vandaag het boek gelezen van Daniël de Wolf "Jezus in de Millinx". Een indrukwekkend en insprirerend verhaal over werken in één van de moeilijkste wijken van Nederland. In bewonder de mensen van "The Mall". Niet zozeer om ze daarmee op een voetstuk te plaatsen. Ik weet zeker dat ze daar ook geen prijs op zouden stellen. Maar ze zijn met vallen en opstaan, in voor en tegenspoed, gebruikt door God. Dat maakt dit boek duidelijk. In dit project werkt men "outside-in". Dat wil zeggen dat ze buiten de kerkmuren hun werkterrein hebben. Daniël zegt dat je daar mensen voor moet vragen om dat te doen, want het lukt kerken niet om volledig buiten de eigen grenzen te werken. Ook is het zo dat mensen die niet christen zijn of zijn geweest het erg moeilijk vinden zich thuis te voelen in een kerk. Ik merk dat ook in onze kerk. Het is lastig om de groep die niet met kerk en God zijn opgegroeid, binnen te houden. We zien met name mensen tot bekering komen of opnieuw zich toewijden die het geloof een tijdje vaarwel hebben gezegd. Met de "echte" niet christenen is dat anders. Soms lukt het, maar in onze midden-klasse-kerk voelen ze zich maar met mate thuis. Dat geldt nog meer voor mensen die het harde leven van alledag aan den lijve ondervinden: mensen in de bijstand, verslaafden, mensen uit een subcultuur. Er is geen aansluiting. We proberen het wel, maar op een of andere manier lukt het niet. Projecten als "The Mall" geven mij hoop. Het betekent wel dat wanneer we deze mensen iets van Jezus willen laten zien, we het anders moeten doen. Als we tevreden zijn met onze midden-klasse-kerken, dan kunnen we gewoon doorgaan. Aan ons de keus...

Raad van kerken komen met missionair geschrift

Ik heb het niet zo op de Raad van Kerken. Ik associeer de Raad vaak met mensen die open staan voor alles en de bijbel daar vaak buiten laten. En zending, daar deed men niet zo aan. We mogen toch onze mening niet opleggen aan anderen. Ik chargeer. Maar ik zie de kerken die erbij zijn aangesloten, leeglopen. Ik zie weinig nieuwe initiatieven. Nu komt de Raad van Kerken met een missionaire handleiding. Dan ben je toch benieuwd wat daarin de aanbevelingen zijn. Tien richtlijnen:

1. Onderken dat we een kentering der tijden meemaken. Oude antwoorden en vormen zijn niet langer toereikend voor de missionaire uitdagingen en nieuwe hebben we nog niet gevonden.
2. Verwacht geen kant-en-klaar recept. Zoek het in de specifieke uitdaging in jouw situatie.
3. Weet wat je wilt doorgeven. Christenen zullen zich vooral moeten concentreren op het eigene, dat hen onderscheidt van andere bewegingen en stromingen.
4. Doe en denk "glocaal" (samenschrijving van globaal en locaal). Heb aandacht voor het lokale, maar put ook inspriratie uit ervaringen met geloofsgemeenschappen elders in de wereld.
5. Geef ruimte aan inzichten en initiatieven van anderen. Evangelisatie vraagt om interactie tussen kerken, bewegingen en netwerken.
6. Oefen je in gebed en wees open voor wat de Geest je doet toevallen.
7. Laat en charismatische stijl samengaan met gedeeld leiderschap.
8. Zoek naar eigentijdse vormen van gastvrijheid.
9. Ga zelf op zoek naar vindplaatsen van hoop in je omgeving.
10. Beleef de mediacultuur als een uitdaging voor nieuwe manieren van evangelieverkondiging en kerkzijn.
    

Aan de ene kant dacht ik: Hé, Hé, ze zijn ook wakker geworden. Aan de andere kan: Wauw, deze groep mensen heeft echt om zich heen gekeken en wil meer. Ik hoop en bid dat deze richtlijnen een frisse wind laten waaien. Natuurlijk is er meer over te zeggen, maar dit is een goede start.

Het heeft weer een tijdje geduurd

De laatste tijd is het erg druk geweest met van alles en nog wat. Ik ben druk met het schrijven van een thesis over de "emerging church". Dat moet deze zomer af zijn en dan krijg ik mijn lang verwachte bul. Efin, dat is de reden dat ik niet veel tijd kon vrijmaken om deze blog verder vol te schrijven. Leuk overigens dat verschillende mensen opmerkten dat het al weer een tijdje geleden was dat er wat nieuws op stond. Maar... hierbij weer een nieuwe entry.

Arise my love!

De stilte

de stilte is voelbaar en
ze komt je tegemoet in
de wind die speelt in
je haar en bladeren doet
ruisen in de bomen van de
hof waar Jezus
in de stilte de wereld
in Zijn handen houdt en ook
mij in de stilte zijn vrede
aanbiedt

Jezus sterft

Jezus sterft aan het hout
dat Hij zelf schiep.
Hij lijdt, mensonterend
de mens die Hem verwerpt,
die Hij liefheeft.
Wie zonder zonde is
werpe de eerste steen.
Hij wierp niet...
wordt geworpen.
Zonde overbrugd.

Kerk wil wat voor Ondiep doen

Deze kop trok vanmorgen mijn aandacht. Is er dan nog hoop, nadat minister Vogelaar 40 probleemwijken aanwees. Gretig las ik het artikel. Helaas lees ik weinig over de kerk. Tot de laatste regel, ik citeer:

"Wij willen graag iets doen voor jullie. Het is wat ons betreft prima als dat iets is als het aanvegen van de straat. We hebben behoorlijk wat mankracht en u kunt gerust een beroep op ons doen."

Ik wil niet te negatief overkomen, maar ik vraag me af of er iemand naar de kerk komt om te vragen of de straat geveegd kan worden. Ook speelt hier weer het feit dat mensen naar de kerk moeten komen (het attractional model). De kerk gaat helaas niet de wijk in en start zelf een project of laat Jezus zien op een plek met veel onrust (incarnational model). Postitief is in ieder geval dat de kerk ergens nood ziet.
Dat is al weer een stap vooruit.

40 probleemwijken

Welke kerkelijke gemeenschap, welke zendingsorganisatie, welke christenen beginnen een nieuwe kerk in alle 40 probleemwijken die door minister Volgelaar op een lijst zijn gezet? Een unieke kans, omdat het onderzoek niet meer nodig is. Nood is helder.

Helaas hoor ik nog niets in de christelijke media.....

Amateur Theoloog

Ik wil je dit citaat niet onthouden. Het is van Henk Tennekes, ooit directeur van het KNMI en, het schijnt, bekend van het boek "Broeikasramp & Weerbericht":

Het was onvermijdelijk. Ik ben een dwarse amateur-theoloog geworden. Ja, we moeten grenzen accepteren, zowel in de wetenschap als in het geloof. Ik vind de mens een mislukkeling. Gezien ons gedrag zijn we de benaming "Kroon der Schepping" niet waard. Hoe gaan we om met de Schepping, met de kloof tussen arm en rijk? Waarom gaan onze baggeraars wel naar Dubai om daar idiote eilanden voor de superrijken neer te plempen, en niet naar Bangladesh om daar de arme mensen daar te helpen? Waarom hebben vooral christenen het zo laten afweten in het milieudebat?

Dienen = geven

peTer schrijft over leidinggeven op zijn blog:

Dit proces is overigens verre van uniek voor de kerk; in `de wereld' leeft het thema ook, getuige een artikeltje in de metro van vandaag. Ik heb het niet gelezen, maar zag toevallig alleen de kop bij een medepassagier die het blad aan het lezen was. Dat zei me genoeg:
"als je leiding weglaat staat er alleen nog: geven. En dat is waar het in wezen om gaat."

Mooi he? God spreekt niet alleen door de bijbel, maar ook door de krant. Zelfs door een reclameblaadje als de metro…Dat vind ik nou gaaf!
In wezen zei Jezus iets dergelijks:

"...Jullie weten dat heersers hun volken onderdrukken en dat leiders hun macht misbruiken. Zo zal het bij jullie niet mogen gaan. Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, zal de anderen moeten dienen, en wie van jullie de eerste wil zijn, zal jullie dienaar moeten zijn – zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen." (Mat. 20:25-28)

"Om niet hebben jullie ontvangen, om niet moeten jullie geven!" (Mat. 10:8)

Jezus sprak met zijn discipelen niet over leiding geven. Ook organiseerde hij geen leiderschapstrainingen. Wat hij wel deed: Hij liet zien hoe je (jezelf) kunt geven. En Hij ging daarbij tot het uiterste.

Ik ben daar over gaan nadenken. Is leidinggeven alleen geven? En is geven gelijk aan dienen? Is leidinggeven en niet leidinggeven dan nog wel te onderscheiden. Immers, elk mens is als christen geroepen om de ander te dienen. Wat is dienen? Jezus liet het aan zijn discipelen zien, maar Hij gaf hen wel opdrachten en Hij stuurde hen erop uit. Dienen en leidinggeven in de stijl van Jezus is dus niet alleen er zijn en geven, maar ook je actief opstellen.

Kolb

Ik heb deze week weer eens een test van Kolb ingevuld. Met deze test krijg je inzicht in de wijze waarop je leert in het algemeen. Kolb verdeelt dat in vier aandachtgebieden: vanuit de concrete ervaring, vanuit de overdenkende observatie, vanuit de abstracte begripsvorming en vanuit actief experimenteren. Je kunt op deze site ook een dergelijk test invullen.

Ik heb die test nu een paar keer ingevuld en ook nu kwam er weer hetzelfde uit. Ik zit overduidelijk in de hoek van de overdenkende observatie en de abstracte begripsvorming. Eigenlijk is deze test niet voor jezelf. Hij is voor degene waarmee je samenwerkt in teamverband. Mensen met verschillende stijlen kunnen op elkaar anticiperen omdat ze (kunnen) weten hoe ze reageren op wisselende omstandigheden. Mensen moeten daarom ruimte maken voor elkaar, anders is de informatie uit de test nutteloos. En dat is vaak het moeilijkst!

Darwin's erfenis

Deze week lazen we in de leeskring het boek "De taal van God" van Francis S. Collins. Collins is recent zeer bekend geworden doordat hij het project heeft geleid dat het menselijk DNA in kaart heeft gebracht. Collins is wetenschapper en christen. Hij beschrijft in dit boek op welke wijze hij christen is geworden. Hij hangt zijn bekering op aan de Morele Wet. Hij zag dat elk mens een besef heeft van wat goed of kwaad is. Het kan niet anders of dat komt van buiten de mens. Zo is hij steeds meer naar een theïstisch Godsbeeld toegegroeid.

In het boek gaat Collins in op het ontdekken en het ontcijferen van Gods plan, zoals hij dat noemt. Hij herkent in de opbouw van het DNA een ontwikkeling. Van deze ontwikkeling in de natuur springt hij over naar het ontstaan van het heelal. Op dit moment zijn drie zienswijzen populair als het gaat om de wijze waarop het heelal is ontstaan:

1. Evolutie. Alles wat is, is ontstaan zonder dat er een theïstisch wezen nodig was. Evolutie is per definitie een a-theïstische hypothese.
   
2. Intelligent Design. Hier is Cees Dekker van de TU in Delft bekend door geworden. Veel is over ID gediscussieerd de laatste tijd in boeken en in de media. Collins zegt dat deze theorie gekenmerkt wordt door een God van de gaten. Dat wil zeggen dat we dat wat in de natuur (nog) niet te begrijpen of verklaren is, toekennen aan God. God vult dus de leemten op in onze kennis. Hij heeft gelijk als hij zegt dat God bij kennisvermeedering in de wetenschap steeds minder ruimte krijgt.
3. Collins komt met de theïstische evolutie. Hij zegt dat God het heelal is begonnen en dat er daarna in principe geen tussenkomst van God nodig is. Dat verklaart de ontwikkeling die zichtbaar is in levende wezen. Volgens mij komt dit, als het gaat op de natuur, dicht bij een deïstisch wereldbeeld. Collins stelt later in het boek dat contact met God door gebed en bijbellezen mogelijk. Ik vind het echter moeilijk om de ontwikkeling in de natuur geheel los te koppelen van het handelen van God met mensen.
   

Bij het nadenken over dergelijke materie komen er allerlei vragen bij mij boven. Die hebben niet zozeer iets te maken met de wetenschap of met het geloof of ongeloof in evolutie. Mijn vragen zijn met name van theologische aard:

1. Op welke wijze moeten we Genesis 1 en 2 lezen ten opzichten van de rest van Genesis en de rest van de bijbel? Welke hermeneutiek moeten we gebruiken?
   
2. Wanneer iemand de theïstische evolutie verdedigt, hoe zit het dan met Gods voorzienigheid en almacht. Op welke wijze maakt God contact met de mens als hij niet nodig is voor de onderhouding van de schepping?
3. Op welke wijze is Genesis 1 en 2 uitgelegd in de kerkgeschiedenis? Lezen evangelicale christenen deze teksten recent letterlijk onder invloed van de Verlichting?
   

Het zijn vragen waar we deze avond niet uit zijn gekomen. Het levert wel stof tot nadenken.

Het Vaticaan: hoofdstad van een kerkelijk imperium (2)

Ik ben gereformeerd opgevoed. In onze kerk waren de muren wit en leeg. Geen poespas. Dat er in Roomse kerken veel meer te zien is, hoef ik niemand te vertellen. Maar wat moet ik ermee? In "onze" St. Jan zijn de ramen wereldberoemd. Ze laten heel veel verhalen zien uit de bijbel. En dat is een protestantse kerk. In welk materieel huis wil God wonen? Of gaat het alleen om de geestelijke aanwezigheid van Jezus onder gelovigen?

In het "emerging churches" gedachtegoed krijgt kunst steeds meer een plaats. En niet alleen dat, het krijgt ook een rol. Ik gebruik tijdens de Youth Alpha met opzet heel veel kunst, omdat dit de hele mens in beweging zet. Niet alleen het denken is van belang, maar ook het voelen, het ervaren van Jezus door middel van bijvoorbeeld een schilderij. Een kleurig gebouw of een opvallend beeld spreekt de hele mens aan. Niet aan de rationele mens, maar ook de mens met emotie en gevoelens.

Ik was onder de indruk van Michelangelo. Wat heeft deze man veel uren gespendeerd aan deze fresco´s. Welke invloed heeft dit gehad op al deze mensen die dit hebben gezien? Ik weet het niet, maar een aanzienlijk deel van de menselijke bevolking op aarde kent de bijna aaraking van Adam en God.

Ik denk dat kunst een nog grotere rol mag spelen in onze kerken. De raamontwerpers van de St. Jan hadden dat goed in de gaten. Wanneer de preek niet aanspreekt, kun je altijd nog het verhaal op de ramen bekijken en erover nadenken. Ik denk dat we in onze huisgemeentes, kringen, kerken en noem maar op, wegen moeten vinden waarbij het geloof de hele mens aanspreekt: een holistische benadering van de beleving van Jezus.

Rome: stad van culturen (1)

Het afgelopen weekend zijn we naar Rome geweest. Het was altijd al een wens om daar een keer te kijken. Het is een stad waar de tand des tijds aan de ene kant zichtbaar is en het is aan de andere kant een plaats waar de tijd heeft stil gestaan. De binnenstad van Rome lijkt één groot monument. Het was overweldigend.

Op mijn screensaver zit deze foto. Ik had niet in de gaten dat dit raam zich in de St. Pieter bevindt. Het is de duif die de Heilige Geest symboliseert. Het licht komt als goud de kerk binnen.

De Sint Pieter is in de 15de eeuw opnieuw opgebouwd in opdracht van paus Julius II. Het was in de tijd van Luther, die o.a. in opstand kwam tegen de aflaten die nodig waren op de kerk te bekostigen. De bouw duurde meer dan honderd jaar. Veel beroemde architekten hebben aan de bouw meegewerkt. Michelangelo was 72 jaar toen hij als ingenieur en architect gevraagd werd. De koepel van de kerk is door hem ontworpen. De kerk moest volgens Barmante (een andere architect) en Michelangelo gebouwd worden in de vorm van een grieks kruis. Na hun dood heeft men de kerk verlengd, zodat er een latijns kruis ontstond.

Vanaf het middelste balkon van de kerk, geeft de Paus met Kerst en Pasen de zegen voor de stad en voor de wereld (urbi et orbi).

Een ander gebouw dat wereldberoemd is, is de sixtijnse kapel. Deze werd gebouwd in de 15de eeuw in opdracht van paus Sixtus IV. Het is beroemd door de muur- en plafond schilderingen. Wie kent niet de bijna aanraking van Adam en God. Deze fresco's zijn ook door Michelangelo gemaakt. Fresco's zijn schilderingen die op natte kalk worden gemaakt. De verf en de kalklaag vormen na het opdrogen één geheel. Op het plafond zijn de verhalen van de schepping tot de dronkenschap van Noach te zien. Nadat Mischelangelo er vier jaar over heeft gedaan, is hij er zeker van dat hij nooit meer zal schilderen. Toch vraagt paus Paulus III hem het Laatste Oordeel op de achterwand te schilderen. Hij is dan al over de zestig. Op de enorme wand zien we Christus in het midden van een wervelende massa. Rondom Jezus zijn de heiligen en Maria afgebeeld. Links onderin worden de doden opgeroepen voor het laatste oordeel. Rechts onderin worden de verdoemden naar de hel gestuurd. Het heeft vijf jaar geduurd voordat het fresco af is. Michelangelo voelde zich er niet prettig bij en schildert zijn zelfportret in de afgestroopte huid van de discipel Bartolomeus.

Een andere kerk met veel pracht en praal is de Sante Maria Maggiore. Deze kerk is gebouwd na het consilie te Efeze en is gewijd aan, hoe kan het anders, Maria. Tijdens dit concilie werd Maria aanvaard als Moeder Gods (theotokos). Er staan veertig zuilen in de kerk die leiden naar het altaar. Bij binnenkomst zijn het goud en de schilderingen het meest opvallend. Aan muren schilderingen van verhalen uit het Oude Testament. Er zijn mozaiëken met verhalen uit de kindertijd van Jezus. In de 13de eeuw werd het absis voorzien van mozaïeken waarop Maria naast Jezus op een troon zit. Daaronder is Jezus weer te zien. Hij heeft de ziel van de gestorven Maria (afgebeeld als een kindje) in zijn armen. Men zegt dat het plafond gemaakt is van het eerste goud dat Columbus meebracht uit Amerika. De Spaanse koning schonk het goud aan de paus. Nog steeds is de Spaanse koning de beschermheer van de kerk. Opvallend detail: prinses Irene is getrouwd in deze kerk.

Metaforen voor leiderschap

Rik Zutphen reageert op een post die ging over leiderschap.

In zijn boek Making sense of Church gebruikt Spencer Burke geweldig goede metaforen voor andere aspecten van de post moderne (toekomstige?) kerk.

Ik geloof in het ieder heeft iets principe/open source leiderschap en kerkmodel. Hoe vreselijk dat voor de mensen misschien nu nog mag klinken. Maar uiteindelijk is God de herder en zal Hij leiden, niet wij. En Hij zal dat doen door de minst waarschijnlijke mensen, sowieso door vrouwen (wat ik verre van onwaarschijnlijk vindt, en erg wenselijk) maar ook door kinderen heen, en juist mensen die hun leven verprutsen, omdat die misschien wel open staan voor God.

Maar een gedachte, ook zal de kerk uit hun vel durven te stappen en de reis aangaan.. train the church...church the train.

Ik ga helemaal mee met Rik. Ook al kan ik het niet goed overzien, denk ik dat leiderschap er in de toekomst anders gaat uitzien. Wat Rik beschrijft lijkt veel op de eerste gemeente. Na een aantal posts over leiderschap ben ik er echter nog niet uit. Het blijft tasten naar een goede verwoording en naar Gods weg met Zijn gemeente. Want dat is iets waar Rik duidelijk op wijst, het is Gods gemeente!

Toch maar iets nieuws beginnen?

Kan er uit Oosterend iets goeds komen?

Het blijkt dat uit mijn geboortedorp grote theologen kunnen voortkomen. Nu wist ik al dat Oepke Noordmans het levenslicht zag in Oosterend, maar vandaag las ik in de krant dat de grote Herman Ridderbos het levenslicht zag in de gereformeerde pastorie aan de Wynserdyk. Ik ging in mijn jeugd elke zondag naar de kerk waar zijn vader predikant was. Ik heb vaak in het catechesatielokaal over de foto's heen gekeken en niet beseft dat achter de zwart witte gezichten grote mensen schuil gingen. Ik denk dat je eerst ouder moet worden om dat te beseffen en om het te waarderen. Ridderbos overleed afgelopen donderdag op negentigjarige leeftijd.

Ik heb veel gehad aan zijn boek "Christus de zin der geschiedenis". Dit boek werd mij onder de aandacht gebracht door Henk Bakker, die Systematische vakken doceerde aan de Evangelische Bijbelschool. Ridderbos gaat in zijn theologie uit van de gedachte dat Jezus het middelpunt is waar Gods handelen om draait. Dat zal een gemiddelde evangelicaal niet onbekend in de oren klinken. Ook de CAMA basseert haar logo op de centraliteit van Jezus. Maar naast de theologen van zijn tijd gaf hij een duidelijk richting aan. Denk aan de verzoeningsbenadering van Wiersinga in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Ridderbos heeft altijd de klassieke verzoening door voldoening verdedigd. Het belangrijkste boek van Ridderbos is volgens mij "Paulus, ontwerp van zijn theologie". Ridderbos laat een rijke traditie achter.

Postmodern leiderschap volgens McLaren / Leiderschap (4)

Na het het moderne leiderschap laat McLaren zien wat volgens hem postmodern leiderschap is. Postmodern leiderschap zal speciaal de mensen aanspreken die jonger zijn dan een jaar of veertig.

1. Bijbels analyst >>> Geestelijke mentor of wijze. Postmodernen voelen zich volgens McLaren meer aangetrokken tot mensen die wijs zijn. Het gaat om karakters die gevormd zijn door een geestelijk leven met God. De autoriteit van deze leiders is gebasseerd op karakter i.p.v. intellectuele kennis.
   


2. "Broadcaster" >>> Luisteraar. Het gaat er niet om hoe hard je roept, maar om hoe goed je luistert naar mensen. Leiders creëren een veilige plek waar mensen kunnen groeien.
   


3. De techneut >>> Geestelijke vriend. Denk aan het verschil tussen een wetenschapper die chimpasees onderzoekt en de activist die hen van uitsterven wil redden. Leiders houden van hun teamleden. Ze zijn bij hen betrokken. Ze begeesteren hun mensen (i.p.v. enthousiasmeren).
   


4. De vertegenwoordiger/verkoper >>> Danser. Mensen willen niet voor Jezus gewonnen worden. Een verkooppraatje dat klinkt als een ultimatum stoot af (als je nu geen beslissing neemt, ga je naar de hel, wil je dat?). Een leider is een danser. Hij hoort dingen die andere niet horen. Hij helpt mensen stap voor stap de eerste danspassen te zetten. Hij helpt hen bij het ritme en leert hen de muziek waarderen. Totdat er een geweldigde wals of tango tevoorschijn komt.
   


5. Carriéremaker >>> Amateur. Het woord amateur komt van amare, liefhebben. Leiderschap communiceert liefde voor mensen en voor de gemeenschap. Het meeste leiderschap kan er voor zorgen dat deze liefde gedoofd wordt. Professionalisme is volgens McLaren één van de donkere kanten van de moderniteit.
   


6. Probleemoplosser >>> Inspirator op zoek naar antwoorden. Er zijn zonder twijfel momenten dat er problemen opgelost moeten worden. Maar postmoderne leiders zoeken naar nieuwe avonturen en uitdagingen. Op die manier kunnen oplossingen gevonden worden.
   


7. Apologeet >>> Excuses maker. In plaats van antwoorden geven, zal hij vaak excuses aanbieden, omdat de antwoorden vaak zo beperkt zijn. In de moderniteit kreeg je vertrouwen doordat je steeds gelijk had en de goede antwoorden gaf. In de postmoderniteit moet je erkennen dat je het vaak bij het verkeerde eind hebt.
   


8. Bedreiging >>> Insluiter. Postmodern leiderschap ziet andere meningen niet als een bedreiging, maar sluit meningen, en dus ook mensen, in. Een postmodern leider denkt niet exclusief, maar inclusief.
   


9. De allerweter >>> Zoeker. Moeten christelijke leiders niet zoekers zijn?
   


10. Solo-optreder >>> Team-builder. Een leider zorgt dat anderen beter functioneren. Een groep mensen moet beter functioneren, zodat ze op zoek kunnen gaan naar nieuwe avonturen.

Ik zie heel veel goeds in dat wat McLaren zegt. Ik ben het niet helemaal met hem eens, maar ik laat het aan jou over om te kijken wat je ervan vindt. Ik ben benieuwd!

Mjn tweede leven

Ik ben vandaag aan mijn tweede leven begonnen in de virtuele wereld. De EO zit inmiddels ook in Second Life, dus moet ik het ook maar eens proberen. Dus nu loopt Haije Barbosa ook rond in Second Life. Mocht je mij tegenkomen, knijp dan even een oogje dicht, want mijn electronische alter-ego loopt er een beetje bloot bij. 's Morgens mijn kleren in het echte leven aandoen gaat makkelijker dan mijnheer Barbosa in een spijkerboek te helpen.

Maar evengoed, de EO heeft er ook een postbus waar je brieven aan God kwijt kan. God is ook aanwezig in deze tweede dimensie die alleen via een beeldscherm te bereiken is. Het is een nieuw netwerk, naast Hyves, MSN, de blog of Skype. Mensen ontmoeten elkaar steeds meer in de binnenste van de computer via netwerken. Ik schreef vorig jaar een scriptie over dit fenomeen en het blijkt is een korte tijd steeds meer vorm te krijgen.

Modern leiderschap volgens McLaren / Leiderschap (3)

In "Adventure missing the point" belichten Brain McLaren en Tony Campolo en groot aantal onderwerpen die volgens mij op zijn minst opnieuw overdacht moeten worden. Eén aandachtspunt is leiderschap. In deze serie over leiderschap wil ik je deze lijst niet onthouden. McLaren noemt 10 kenmerken van het moderne leiderschap. Ik neem ze hier over en vraag je reactie:

1. Bijbels analyst: de moderne christelijke leider onderzoekt de bijbel als een wetenschapper. Hij wil kennis verkrijgen door analyse. In in het moderne denken is kennis gelijk aan macht.


2. "Broadcaster": In de moderniteit laat de leider zijn mening weten. Wanneer zoveel mogelijk mensen zijn mening horen, krijgt hij meer macht. Citaat: "being slick, being smooth, being big, being on the air, that's what makes you a leader".


3. De techneut: de organisatie is een machine en de leider weet hoe de machine werkt. Hij moet de machine goed afstellen of verbeteren.


4. De vertegenwoordiger/verkoper: modern leiderschap stelt het winnen van verloren zielen als taak. Daarom moeten er evangelisatieacties of oproepen tot bekering gedaan worden. Het gaat om marketing, verkopen, mensen binnenhalen.


5. Carrieremaker: Hij klimt van beneden langs de ladder totdat een kerkelijke CEO baan in zicht komt.
   


6. Probleemoplosser: Breng het bij hem en hij lost het op.


7. Apologeet: Hij vertelt hoe het zit en zegt waarom twijfel en scepsis niet juist zijn.


8. Bedreiging: De moderne leider is bang dat hij er buiten komt te staan. Hij begint te mokken of gebruikt retoriek om zijn leiderschap veilig te stellen.


9. De allerweter: Hij weet wat hij gelooft, is duidelijk over zijn meningen, fomuleert zijn overtuigingen vlekkeloos.


10. Solo-optreder: Er is ruimte voor maar één persoon in de stuurhut. Er staat één persoon aan de top van de pyramide.

McLaren is scherp en ik heb dat overgenomen, met name om je te prikkelen. Reageer eens, ik ben erg benieuwd. In mijn volgende post de reactie van McLaren.

Symposium met Stuart Murray

Ons geloof daagt ons uit om niet te lang te rouwen over het verdwijnen van het christendom. Het daagt ons uit om te zoeken naar nieuwe mogelijkheden om van betekenis te zijn, als kerken als christen. Vrijdag 8 juni a.s organiseren Oeds Blok en Matthijs Vlaardingenbroek een symposium in Den Haag over het thema ‘Church after Christendom’. De sprekers op deze dag zijn Stuart Murray en Juliet Kilpin.

Het symposium is van 14.00 tot 22.00 uur waarbij een warme maaltijd inbegrepen is. De dag wordt gehouden aan de Veenkade 48 in Den Haag. De kosten voor het symposium zijn 25 euro inclusief de maaltijd en de consumpties. De toespraken worden zonder vertaling in het Engels gehouden.

Hier kun je de bijbehorende folder bekijken of downloaden.

Leiderschap (2)

Ik wil de de discussie niet meer aan of leiderschap ingebakken zit of dat je het kunt leren. Ik denk dat beide mogelijk is, maar daarbij laat ik het verder rusten. Veel belangrijker vind ik dat leiderschap herkend wordt. Leiderschap binnen een christelijke gemeenschap is zowel een talent als een gave. Een directeur die leiding geeft aan een groot bedrijf, hoeft nog geen leider te zijn in een kerk/gemeente. Naast talenten, is het geestelijk aspect van groot belang. Geestelijke leiders hebben geestelijke voelsprieten.

In een gemeente moet een sfeer heersen van herkennen van leiderschap. Mensen moeten gestimuleerd worden om hun gaven te gebruiken. Leiders moeten toekomstige leiders bevestigen en aansporen. Ouderen moeten jongeren de kans geven om hun gave te gebruiken, ook al gaat het wel eens fout. Hoe herken je dat? Door gewoon goed te zien naar de wijze waarop iemand in een groep functioneert. Voetbalscouts zoeken naar voetbaltalent, leiders in de gemeente zoeken naar andere leiders. En omdat leiders weten waar ze op moeten letten, is het voor hen niet moeilijk "talent" te herkennen. Jonge leiders nemen vanzelf initiatief, nemen mensen mee zonder dat ze daar veel moeite voor hoeven te doen, je hoort anderen spreken over ideeën van leiders of je hoort ze enthousiast praten over de dromen die ze hebben. Leiders komen met frisse inzichten en praten daar openlijk over.

Zoals ik het nu zie gaat er in de toekomst een gebrek aan leiders ontstaan. Dat komt omdat de oudere generatie leiders een andere vorm van leiderschap heeft dat de komende leider-generatie. Daar wil ik in een later post verder op ingaan.

Een fantatisch team

Gisteravond is dan het startschot gegeven van ons Thuisfront Team. We hebben een geweldig stel mensen bij elkaar weten te brengen die ons willen helpen om in Spanje aan de slag te gaan. We ervaren het als een voorrecht dat anderen mee willen helpen om dit mogelijk te maken. We zijn er een beetje stil van.

Op de voorgrond van links naar rechts: Christel Sasburg en Arno van Engelenburg. Op de achtergrond van links naar rechts: Eduard Bergstra. Yvonne Lommers en Corina Smit.

Allelon heeft een nieuwe website

Allelon is een studiecentrum in de VS waar nagedacht wordt over de "missional church". De geheel vernieuwe de website biedt veel informatie: artikelen, mp3's en video's. Het is mijn hoop om nog eens een conferentie te bezoeken die georganiseerd is door Allelon. Dat is tot nu toe nog niet mogelijk geweest, maar gelukkig zetten ze verschillende toespraken op het net. Bijvoorbeeld deze van Brain McLaren.

De waarheid

"Wat is waarheid?", vraagt Pilatus voor de kruisiging tijdens een ondervraging aan Jezus. Deze vraag houdt mij al jaren bezig. Vaak heb ik bij waarheid gedacht aan iets dat waar of niet waar is. Bijvoorbeeld: het gras in de tuin is groen. Deze uitspraak is volgens mijn waarneming waar. Daar kunnen we natuurlijk ook over discussiëren, maar dat is nu niet mijn bedoeling.

In de bijbel wordt waarheid anders benaderd. Jezus zegt zelf dat hij de waarheid is. In bijbelstudies heb ik er vaak mee geworsteld hoe je dit moet interpreteren. Daar kun je volgens mij niets op loslaten van waar of niet waar. Door mijn modernistische benadering zoek ik naar uitspraken die te falsificeren zijn. Dat is hier niet mogelijk. Waarheid is in Jezus gepersonaliseerd. Ik kwam daarop toen ik 1Joh1:6 las. In de NBG staat dat dat we niet in de waarheid zijn als we in de duisternis wandelen. Hier duidt waarheid op levenswandel. Johannes roept mensen op "in het Licht" te wandelen. Ook hier is het weer opvallend dat waarheid niet slaat op waar of niet waar, maar meer op waarheid doen. Waarheid is geen statisch begrip, maar dynamisch. Het zet mensen in beweging, omdat Jezus mensen in beweging zet.

Buurtpreventie

Een aantal maanden geleden ben ik in een buurtpreventieproject gaan zitten. Na het Crucible weekend in Birmingham werd ik weer eens bepaald bij het betrokken zijn bij de wijk. Ik heb in het verleden een zeker dualisme ervaren tussen mijn christen-zijn en de "wereld". Dat is een oneigenlijk dualisme, want de "wereld" maakt deel uit van mijn leefwereld. Jezus zei al dat we uit de wereld, maar wel in de wereld gezonden zijn. Van een dualisme is dus in het geheel geen sprake. Vanavond was er de jaarlijkse bewonersavond voor en in de wijk. Een heel aantal nieuwe projecten passeerden de revu. Er gaat nogal wat gebouwd worden. Nu kerkt mijn gemeente in dezelfde wijk. Dit vroeg ik mij af: "Is men hier op de hoogte van het feit dat wij zondags in deze wijk samenkomen?" Of, wat kan een evangelische gemeente betekenen voor een dergelijke wijk? Ik heb daar niet direct een anwoord op. Het blijft me bezighouden. Eén ding lijkt mij wel belangrijk: aanwezig zijn!